barcha
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bar-cha
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BARCHA ’hamma’. Ukam barcha yumushlarni tartib bilan puxta bajaradi. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’mavjud’ maʼnosini anglatgan ba:r soʻziga -ï egalik qoʻshimchasini va ’chama’ maʼnosini ifodalovchi -cha qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; -cha qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin a: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolib, ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan (ПДП, 368; Devon, I, 394; DS, 83); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: (ba:r + ï = barï) + cha = barïcha > barcha > bärchä. Asli bu soʻz ’qancha mavjud boʻlsa - shuncha’ maʼnosini bildirgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]jaml. olm. Mavjud boʻlgan narsa, kimsa yoki hodisalarning hammasi; bekamu koʻst; hamma.◆ Toʻy — tegishliniki, hayit — barchaniki. Maqol.◆ Saxiy topsa — barcha yer, baxil topsa — bosib yer. Maqol. n◆ Dunyo-dagi koʻrib oʻta turgan barcha orzuimiz, havasimiz faqat sengagina qarab qolgan. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.◆ Anvar har kim uchun sevimli.. barchaga baravar edi. A. Qodiriy, Mehrobdan chayon.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БАРЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]barcha