basharti
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ba-shar-ti
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
BASHARTI Bu shart bogʻlovchisi asli ba ishrte ki shakliga ega (ТжРС, 452); oʻzbek tiliga tojikcha ba old qümakchisini (ТжРС, 39) 'talab-takliflar’ maʼnosini anglatadigan arabcha shart otiga (ARS, 399) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, oxiriga aniklik maʼnosini ifodalaydigan e(i) yoyi vaxdatni ("Fors tili", 113) qoʻshib tuzilgan. Asli 'sharti shuki' maʼnosini anglatib (ТжРС, 452), oʻzbek tilida 'agar', 'mabodo' maʼnosini ifodalaydi (OʻTIL, I, 87).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
(ba + a. J= - talab, sha-roit
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
shart bogʻl. Shart ergash gapli qushma gaplarda ergash ran ni bosh ran ga bogʻlash uchun xizmat qiladi va shart maʼnosini kuchaytiradi; vazifasiga koʻra "agar", "agar-da", "mabodo", "bordi-yu", "magar" soʻzlariga toʻfi keladi.◆ Basharti yoʻldan adashsam, qoʻl-ga tushib qolishdan qoʻrqdim. Gʻayratiy.-◆ Yoʻq, — dedi bek,— men bu ishga, basharti koʻnga-nimda ham, qizingizdan yashirmayman. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.◆ Basharti kanizingiz uyalmasa/shr, bizning ham bir amrimiz bor: amr qilsak, uyalmasmikinlar?K. Qodiriy, Mehrobdan chayon.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
БАШАРТИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
basharti