batareya
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ba-ta-re-ya
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]\fr. batterie < battre - urmoq
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Bir necha tup, zambarak yoki minomyot bilan qurollangan artilleriya boʻlinmasi. ◆ Minomyotlar batareyasi. Zenit batareyasi. Batareya komandiri. shsh Tepalikdagi batareya oʻt ochishi bshshn bir tank tutab, keyin yonibketdi. I. Rahim, Chin muhabbat.
2 Bir necha toʻp, zambarak yoki minomyot joylashgan istehkom.◆ Tepalikning choʻqqisida tankka qarshi otadigan batareya palapar-tish oʻq uzar edi. A. Qahhor, Oltin yulduz. ◆ Tanklarimiz dushmanning oldingi okoplari-dan oʻtib, tankka qarshi otadigan batareyani toʻpga tuta boshladi. A. Qahhor, Asarlar.
3 fiz. Oʻzaro biriktirilgan bir necha galvanik element, akkumulyator, konden-satorlardan iborat qurilma.◆ Akkumulya-torlar batareyasi. Choʻntak fonarining batareyasi. m Batareya yoʻq, batareya boʻlsa, radiolani ham ishga solardik. I. Rahim, Ixlos.◆ Choʻlquvarlar batareya izlab, uzoq shahar va rayon markazlariga qatnamoq-dalar. Gazetadan.
4 tex. Bir turdagi bir necha element birikmasidan iborat boʻlgan qurilma.◆ Isi-tish sistemasining batareyasi. yat◆ Yetti yil mobaynida.. eng katta domnalar, koks batareyalari, prokat stanlari.. qurildi. Gazetadan.
5 kimyo. Batareya- (frans. battre-urmoq) – birgalikda ishlash uchun ma’lum sistemada birlashtirilgan bir xil asboblar, inshootlar, yoki qurilmalar. Masalan, koks olish uchun toshko’mirni quruq haydaydigan pechlar qatori- koks batareyasi; ichida sovituvchi agent bug’lanadigan yoki sovitish еritmasi oqadigan qirrali yoxud tekis turbalar – sovituvchi batareya. Batareyalarning samaradorligini tashkil qiluvchi еlementlarning soniga proportsional bo’ladi.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БАТАРЕЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Ruscha ru
batareya
батарея;◆ zenit ~ зенитная батарея; ◆ akkumulyatorlar ~si батарея аккумуляторов; ◆ bugʻ bilan isitish sistemasining ~si батарея парового отопления.
Adabiyotlar ro’yxati
[tahrirlash]1.N.Sh.Kattayev, G.A.Ixtiyarova vа bosh. Kimyo texnologiyasi Darslik.O’zbekiston nashriyoti. 2012 .400b.
2.Turobjonov S., Do’stmurodov, Otaquziyev T.A.Kimyo va kimyoviy texnologiya atamalarining izohli lug’ati. T.: Vektor Press nashriyoti 2008.496 b.