baxshi
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bax-shi
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]sansk. bhikshu — budda ruho-niysi, donishmandi; duoxon; darvesh
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Xalq qoʻshiqlari va dostonlarini yoddan kuylovchi shoir, oqin. ◆ Oʻzbek xalq baxshilari. Baxshilar repertuari. Toʻyda soʻz ber baxshiga, Xaridor boʻl yaxshiga! Maqol. ◆ Dutorsiz baxshi boʻlmas, Yomonsiz — yaxshi. Maqol. ◆ Doston va terma baxshilarning repertuarida yonma-yon yashab keladi. "OʻTA".
2. etn. Irim-sirimlar qilib, duolar oʻqib, dam solib davolovchi tabib. ◆ Jinga ishongan baxshini tinglaguncha, Chinga ishongan yaxshini tingla. Maqol. ◆ Sotiboldining xotini ogʻrib qoldi. Baxshi oʻqidi. Allaqanday bir xotin kelib, tolning xipchini bilan savaladi. A. Qahhor, „Bemor.“ ◆ Baxshi, kushnoch, azayimxonlarni yigʻib, oʻqitib-choʻqitdi, u ham boʻlmadi, dardi zoʻrayib ketdi. "Bahrom va Gulandom".
3. esk. tar. Buxoro xonligida qurilish uchun belgilangan mablagʻlarning hisob-kitobini nazorat qiluvchi lavozimli kishi. ◆ Buxoro xoshigida maʼmuriy binolar qurishda mablagʻ hisobini olib boruvchi kishilarni, turkmanlarda urugʻ oqsoqollarini baxshi deb atashgan. "OʻzME".
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БАХШИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.