belamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-la-moq

Etimologiyasi

BELA- I 'beshikka oyoqbogʻ, qoʻlbogʻ bilan bogʻlab yotqiz-’. Bolasini b ye l a b uxlatdi. Bu feʼl qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, 'yoʻrgak’ maʼnosini ang — latgan be: otidan -lä qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 112); keyinroq ye: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (Devon, III, 286): be: + lä = be:lä- > belä-

BELA- II q. bula-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I Chaqaloqni beshikka yotqizib, qoʻlbogʻ, oyoqbogʻ bilan bogʻlamoq.◆  Salima oʻz bolasini beshikka beladi. R. Fayziy, Sen yetim emassan.◆  Jubaroy qizchasini beshikka beladi-da, oshga unnab ketdi. "Oʻzbekiston qoʻriqlari".

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. II 1 Yuqadigan narsalarga (un, tuproq, boʻyoq singari) botirib, qo-rishtirib yoki bulgʻab, hamma yogʻini shu narsa bilan qoplamoq; bulamoq, chapimoq. ◆ Tuproqqa belamoq. Qonga belamoq. n Butun Oltinsoyga mazax boʻlganingni bilasan-mi? Or-nomusimizni loyga belading, dogʻi oʻlguncha ketmaydigan boʻldi. Sh. Rashidov, Boʻrondan kuchli.◆  Endi eshikdan bir qadam nari jilsang, pichoqni toʻrt joyingga ura-man-u, taningni qoningga belayman. P. Tursun, Oʻqituvchi.
2. koʻchma s.t. Boshdan-oyoq oʻramoq, kiyintirmoq; qoplamoq.◆  Shoyiga belamoq. n -Voy, ovsar, — dedi entikib. — Men seni zarga belabqoʻyaman, bildingmi? Oʻ. Hoshimov, Ikki eshik orasi.◆  Man noshud bolalarni och, sizni kir-chirga belab qoʻyib, oʻzim oltin-zar taqib yuribman.'S. Nurov, Narvoy.◆  Quyosh yerni nurga belamay, Erkak ketdi janggohga tomon. X. Davron, Qaqnus.

Antonimlari

БЕЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Feʼl

belamoq belamoq

Ruscha _ru

belamoq
1 привязывать (младенца к колыбели, бешику, см. beshik);
2 запачкать, замазать (со всех сторон); обвалять (что-л. в чем-л.); ◆ loyga belamoq вывалять в грязи; ◆ tuproqqa belamoq вывалять в пыли, запылить (всё кругом); ◆ qonga belamoq окровавить (кого-л), избить до крови; goʻshtni unga belab qovurmoq зажарить мясо, обваляв его в муке;
3 одевать с головы до ног, наряжать (в шелка, бархат и т. п.).