binoyi
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bi-no-yi
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BINOYI Bu ravishning bino qismi 'koʻr-', 'qara-' maʼnosini anglatadigan tojikcha didan feʼlining bin hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 128) -o qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan bino II oti boʻlib, 'koʻrish' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 72, 543); shu otga -y(-yi) qoʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib binoyi ravishi hosil qilingan. Bu ravish oʻzbek tilida asosan -day qoʻshimchasini qoʻshgan holda binoyiday shaklida ishlatiladi (OʻTIL, I, 116).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
fors. – koʻrish; koʻzi oʻtkirlik, sezgirlik;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Tuppa-tuzuk, duppa-durust, yaxshigina, sozgina; koʻrsa, koʻrguday. ◆ Binoyi yigit. Binoyi ish. ◆ Qoyilman, sarkor, gaplaringiz binoyi. "Askiya". ◆ Yurish-turishi binoyi. Tinchgina yuradi. "Yoshlik".
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БИНОЙИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]binoyi