biqin
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bi-qin
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BIQIN 'belning ichga kirib turadigan suiksiz yon qismi’. Shu kunlardi b i q i n i m biroz ogrib tu— ribdi. Bu ot qadimgi turkiy tilda ’ichga kirib tur>-’ maʼnosini anglatgan bïq— feʼlidan —(ï)n qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, P. 305; Devon, I, 380; DS, 105); keyinchalik ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqol-gan: bïq— + ïn = bïqïn > bnqnn.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Gavdaning qoʻltiqdan to tos suyagigacha boʻlgan ikki yon qismi.◆ Oʻng biqin. Chap biqin. Biqin goʻshti. Tekin tomoq biqin teshar. Maqol. n◆ U ot yoʻrgʻasini, chopishini bilmoqchi boʻlib, biqiniga niqtadi. S. Ahmad, Ufq.◆ Yaylovdagi qoʻzichoqlarni qiyratib yurgan bir och boʻrining qoq biqinidan urib qulatgan. H. Nazir, Choʻl havosi.
- Och biqin Biqinning koʻkrak qafasidan pastki qismi.◆ Bozorboydek yigitning qoʻli-ga oʻn besh chervonni bosib, yelkasiga qoqib qoʻysang, qoʻynidan pichogʻini sugʻuradi-yu, och biqiniga bitta urib, bir kunda saranjomlab beradi. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆ ..boshidan suv quyasanmi yoki och biqiniga bir-ikki tushi-rasanmi, oʻzing bshshsan. Xullas, koʻzini moshdek ochib qoʻymasang boʻlmaydi. "Mushtum".
2 Har narsaning yon qismi, yon tomoni, yoni.◆ Qashqatovning kunbotish biqinidagi jilgʻada oppoq qor yotibdi S. Anorboyev, Oqsoy.◆ Joʻraqul kelganini bilib, "tigr"ning biqinini nishonga oladi. Nazarmat, Joʻrlar biland sayraydi.◆ Hisor togʻi biqinidagi Toʻpchoq qishlogʻining chiroqlari msh!tillab koʻrina boshlaganda, yoʻl chetiga chiqib, tormozni bosdi. Gazetadan.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БИҚИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]biqin