birin-ketin
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
bi-rin—ke-tin
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
BIRIN-KETIN ’biri ketidan biri’, ’ketma-ket’ Mehmonlor birin-ketin tarhalishdi. Bu juft suz tarkibidagi birin, ketin qismlari hozirgi uzbek tilida mustaqil ishlatilmaydi; birin, ketin suzlari bir soniga va ket oʻrin otiga qadimgi joʻnalish kelishigining -(i)n qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilin-gan: (bir + in) - (ket + in) = birin-ketin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
rvsh. Birining ketidan biri, ketma-ket, orqama-orqa; navbat bilan.◆ Kambagʻallar birin-ketin pastga tu-shishdi. K. Yashin, Hamza.◆ Majlis tugab, odamlar idoradan birin-ketin chiqa bosh-ladilar. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆ Elmurod orqasiga burilib, Latifiy bilan Arab-boyning birin-ketin kelayotganini koʻrdi-da, gazablandi. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆ Artilleriya.. dushman okoplarini, oʻt ochish nuq-talarini birin-ketin tor-mor qilmoqda edi. A. Qahhor, Oltin yulduz.◆ Olma-oʻrik va shu kabi tar mevalar ham birin-ketin pishib, odamlarning ogʻzilariga tegdi. K. Yashin, Hamza.
Sinonimlari[tahrirlash]
Galma-gal
Antonimlari[tahrirlash]
БИРИН-КЕТИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
- Turkcha: ardarda