boʻta

Oʻzbekcha (uz)

boʻta I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

boʻ-ta

Etimologiyasi

BOʻTA ’tuyaning bolasi’. Karvondagi tuyalardan birining b oʻ t a s i bor edi. Bu ot qadimgi turkiy tilda ’bola tugʻ-’ maʼnosini anglatgan bot- feʼlidan (ЭСТЯ, II, 200) -u qoʻshimchasining -a shakli bilan yasalgan; Devonda (I, 142) va DSda (115- bet) bu soʻz botu shaklida keltirilgan; oʻzbek tilida a unlisi ä unlisiga almashgan: bot- + a = bota > botä. Asli bot- feʼli barcha hayvonlarning tugʻishiga nisbatan ishlatilgan, shunga koʻra botä oti dastlab ’hayvon bolasi’ni ang— latgan, keyinchalik maʼnoda torayish voqe boʻlib, faqat 'tuyaning bolasi’ni bildira boshlagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Tuyaning bir yoshgacha boʻlgan bolasi, boʻtaloq.◆  Sabr qilsang, tuyaning yukini boʻta koʻtarar. Maqol.

Boʻtaday boʻzlamoq q. boʻzlamoq.

2 koʻchma Bolalarni, yoshlarni boʻtaloq-qa qiyos qilib, erkalatib aytiladigan soʻz.

◆ Lekin, boʻtam, bu fikrga men uncha qoʻshil-mayman. X. Toʻxtaboyev, Shirin qovunlar mamlakati.◆  Men, boʻtam, sizning tadbiru sabotingizni sinab koʻrmoqchi edim. Mirmuhsin, Meʼmor.

3 Boʻta (erkaklar ismi).

boʻta II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

boʻ-ta

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

esk. Oltin, kumush, mis va shu kabilarni eritish uchun ishlatiladigan qadimiy asbob, dumaloq kosacha; tigel.

Antonimlari

БЎТА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

boʻta

Ruscha _ru

boʻta
1 верблюжонок;
2 перен. дитя, дитятко; ◆ boʻtam моя детка; ◆ bolam-boʻtam моё дитятко;
3 Бота (имя собств. мужское).