boldoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bol-doq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BOLDOQ 'koʻzsiz boʻrtiq uzuk’. Qoʻliga b o l d o h taqib olibdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’boʻrtiq\ ’doʻng’ maʼnosini anglatgan bal sifatidan (ЭСТЯ, II, 53) —la qoʻshimchasining —da shakli bilan yasalgan f"eʼlga —q qoʻshimchasini qushib yasalgan boʻlsa kerak; oʻzbek tilida birinchi boʻgʻindagi a unlisi ham, q undoshi oldidagi a Unlisi ham â unlisiga almashgan: (bal + da = balda-) + q = baldaq > bâldâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Koʻzsiz silliq uzuk.
2 ayn. zirak.◆ Naziraning yelksgari, boshi-dagi zar roʻmoli, quloqlaridagi boldoqlari yaltiradi. S. Ahmad, Ufq.◆ Zubaydani chindan ham qoʻgʻirchoq qshshb yasatishgan edi: quloq-larida oltin boldoqlar, barmoq/trida gav-har koʻzli tshia uzuyushr. K. Yashin, Hamza.
3 koʻchma Oʻsimlik va daraxtlarning bol-doq kabi osilib turgan qismi (koʻsak, yaproq va b.).◆ U /Mamat/ning oʻtkir koʻzlari oldida bepoyon paxtazorlar kumush boldoqlari bshshn jilmayib koʻrinadi. "Sharq yulduzi".
4 Baʼzi narsalarni mahkamlash uchun ularga kiydiriladigan halqa. Qshshch boldogʻi.
5 shv. Hassa, qoʻltiqtayoq.◆ Boldoqqa suyanib yurmoq.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БОЛДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]boldoq