buloq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bu-loq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BULOQ ’er ostadan chiqayotgan suv manbai’, ’chash-ma’. Qoʻy podasi shu buloqdan suv ichadi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’oqib chiq-’ maʼnosini ang— latgan bula- feʼlidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan deb taxmin qilinadi (ЭСТЯ, II, 258; DS, 121); oʻzbek tilida q undoshi taʼsirida uning oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: bula- + q = bulaq > bulâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Yer ostidan otilib, qaynab chi-quvchi suv va shunday suv chiqib turgan joy, chashma.◆ Issiq buloq. Buloq suvi. Soʻzningonasi — quloq, suvning onasi — buloq. Maqol. m ◆ Buloq boʻyida joy qilishibdi. Dasturxon usti noz-nematga toʻla. "Saodat".◆ Maxsum.. choʻqqining shunday biqinidan qaynab chiqayot-gan buloqda yuvindi. S. Anorboyev, Oqsoy.
2 koʻchma poet. Boy manba. Ijod bulogʻi. Onaning qalbi — mehr bulogʻi. Maqol. m Ijod, nashʼa kundan-kun ziyod, Yoʻqdir orzu bulogʻiga band! Gazetadan. Folklor xalq dahosining tuganmas bulogʻi boʻlib, yozma adabiyot har doim undan bahra topib keladi. "OʻTA". Daromadning yana boshqa bulogʻi chiqib qoldi. "Mushtum".◆ Onaning koʻkragi bitmas buloqdir! Dshsh oq boʻlganidan suti ham oq-dir! Yo. Mirzo, Oʻgʻil mehri.
- Burnidan buloq boʻldi Burnidan chiqdi, tatimadi, zoye ketdi.◆ Toʻychi doʻkonchining ham yegan-ichgani burnidan buloq boʻlib chiqadi. A.
- Koʻchimov, Halqa. Koʻz bulogʻi qaynamoq Qattiq yigʻlamoq, koʻz yoshi toʻkmoq. Endi ona ancha tuzalib qoldi. Faqat Botiralini eslasa, bagʻri eziladi, dili erib, koʻzlarining qoʻsh bulogʻi qaynaydi. Oybek, Tanlangan asarlar.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БУЛОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]buloq
OʻTIL