burda

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bur-da

Etimologiyasi

BURDA 'Sindirib ol-' maʼnosini anglatadigan forscha [bor(r)idan] (ПРС, 67), tojikcha buridan feʼchining (ТжРС,85) burid oʻtgan zamon asosidan -a qoʻshimchasi bilan hosil qilingan ravishdosh shakli boʻlib (ТжРС, 560), 'biror narsadan kesib, sindirib olingan parcha' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 150): burda non kabi. Oʻzbek tilida burda otining burda-burda takroriga qip- feʼlini qoʻshib burda-burda qil- feʼli hosil qilingan; burda oti boshidagi b tovushini s tovushiga admaiggirib burda-surda takrori xam tuzilgan boʻlib, 'katga-kichik boʻlaklar' maʼnosini anglatadi; burda otidan burdapa- feʼli ham yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. — kesilgan, boʻlingan

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kichik parcha, boʻlak (non, goʻsht va shu kabilar haqida).◆  Bir burda patir. Koʻpchilik bir mushtdan ursa, oʻldiradi, bir burdadan bersa, toʻydiradi. Maqol. n◆  Ertalab turib, bir burda non bilan bir piyola qatiq ichdim, keyin qaynatamnikiga joʻnadim. Oʻ. Usmonov, Sirli sohil.◆  Mana, goʻja ham tayyor: unda na yogʻbor va na bir burda goʻsht. J. Sharipov, Xorazm.◆  Mana, koʻring, koʻylaklarini bir burdadan qshshbtashlabdi-ya! "Sharq yulduzi".

Bir burda boʻlib qolmoq Ozib-toʻzib, jussasi kichrayib, ojiz boʻlib qolmoq.◆  -Rustam aka, Azizani shu kunda koʻrsangiz, bir burda boʻlib qoldi, — dedi achinib Muhabbat. V. Gʻofurov, Vafodor.◆  Sayd otasining yelka-lari choʻkib, yuzlari bir burda boʻlib qolgani-ni payqadi. X. Sultonov, Bir oqshom ertagi. Bir burda yer (togʻ va b.) Kichik yer parchasi. ◆ ..bir burda togʻ qulasa, butun boshli qishloq aholisi tabiatning bu beboiishgidan tang qolardi. S. Karomatov, Bir tomchi qon. Bir burda odam (yuz va b.) Jussasi kichik, ojiz, ozgʻin odam.◆  Endi u butun umidini hali koʻz-larini ochmagan bir burdagina qizaloqqa qoʻygan. Yo. Xaimov va M. Rahmon, Hayot-mamot. ◆ ..bobo ayvon peshiga omonatgina choʻnqayib, xotinining bir burdagina soʻlgʻin yuziga tikildi. H. Gʻulom, Toshkentliklar. Ham xoʻrdani, ham burdani urmoq Unisidan ham, bunisidan ham baravar manfaatdor boʻlmoq, foydalanmoq yoki ham yemoq, ham olib ketmoq (olgʻir odam haqida).◆  Ayniqsa, fartuqli kishilarning sersoqoli ham xoʻrdani, ham burdani uradigan koʻrinadi. "Mushtum".

Antonimlari

БУРДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

burda

Tillar

• Inglizcha: piece, hunk, chunk

Ruscha _ru

burda
кусок, ломоть; отрезок, обрезок, клочок; ◆ bir ~ non ломоть хлеба, кусок лепёшки; ◆ bir ~ yer клочок земли; ◆ ~-~ разрезанный, разломанный на куски; разорванный в клочья, ломтями; ◆ ~-~ non хлеб кусками; лепёшка, разломанная на куски;◆ ~-~ yerlar мелкие земельные участки; ◆ ~-~ boʻlmoq разламываться на куски; изорваться в клочья; ◆ ~ qilmoq резать, разламывать на куски; рвать в клочья; ◆ ~-surda состоящий из разных кусков: ◆ ~-surda non куски, объедки лепёшки или хлеба; ◆ ~-surda yerlar мелкие земельные участки; ◆ 

• bir ~ odam маленький невзрачный человек.