burmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bur-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Harakat yoʻnalishini oʻz-gartirmoq, bir tomonga qayirmoq.◆ Chavan-doz otini orqaga burib, suv oqimiga qarab ketdi. H. Gʻulom, Mashʼal.◆ Asror koʻp oʻylab oʻtirmay, yoʻlni Qamariddinnikiga burdi. "Yoshlik".◆ Agar suv shu qiyagikdan oqadigan boʻlsa, uni toʻsib ham, burib ham boʻlmaydi. S. Ahmad, Ufq.
2 Biror tomonga oʻgirmoq, qaratmoq. ◆ Salimboyvachcha achchiqlanib, yuzini teskari burdi. Oybek, Tanlangan asarlar.◆ Jahongir bu qarashga dosh berolmay, yuzini burdi. "Sharq yulduzi".◆ Domla boʻynini shartta burib, Elmurodga tikildi. P. Tursun, Oʻqituvchi.◆ Besh-olti qari sigir tumshugʻini burib, yotgan yerida dumini likillatib qoʻya qoldi. "Mushtum".
3 koʻchma Yoʻnaltirmoq, qaratmoq; ogʻdir-moq, moyil qilmoq.◆ Yosh koʻngilning maylini Ishga buraman. Gʻayratiy.◆ Nima qshshy, uzoq gapirdim, Tushunchangni har tomon burdim. H. Olimjon, Tanlangan asarlar.
- Gapni (yoki soʻzni) burmoq 1) fikrni chal-gʻitib, gapni biror boshqa mavzuga koʻchir-moq.◆ Mulozamat shu yerga yetganda, Razzoq gapni boshqa yoqqa burib yubordi. H. Gʻulom, Mashʼal.◆ ..qizlar birpas jim boʻlib qolishdi. Keyin Oʻrozgul opa gapni burib ketdi. "Yoshlik".◆ Otaxoʻja aka otaning sir berib qoʻyishidan choʻchib, gapni burdi. S. Yunusov, Kutilmagan xazina; 2) fikrni butunlay boshqacha talqin qilmoq, boshqacha angla-moq.◆ Soʻzimni burmang, Rahimjon aka! Bu nomardlik boʻladi! O. Yoqubov, Chin muhabbat.
4 Burmalanadigan narsani yoyiqholidan burma holiga keltirmoq, yigʻmoq.◆ Xaltaning ogʻzini burmoq. n Ziyodaxon.. qopning ogʻzini yana burib qoʻydi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.
5 Aylantirmoq, boshqarmoq.◆ Mashina rulini burib, Tonna toʻkar Qizlaroy. "Qoʻshiqlar".
6 Siqmoq; chimchilamoq.◆ Qoʻlini burab-burab oldi. yash Oltin uzuk barmogʻimni bura-di, Bir yigit bor yoʻllarimda turadi. "Qoʻshiqlar".
- Boʻyin burmaslik Itoatkorlik, boʻyin tovlamaslik, tobelik.◆ Siz, ustod, bir nima desangiz, biz boʻyin burgan emasmiz. Mirmuhsin, Meʼmor.◆ ..bularning barchasi boyvachchaning yetoviga hech boʻyin burmay yurishadi.. uning zulm boltasini qayrab berishdan char-chashmaydi. K. Yashin, Hamza. Labini burmoq 1) biror ish-harakat, gap-soʻz, imo-ishora va b. ni maʼqullamaganlik, yoqtirmagan-likka ishora qilmoq.◆ Xotini qalin boʻyalgan lablarini asabiy burdi. N. Aminov, Qahqaha. ◆ Oyim ishonmay, labini burdi. H. Nazir, Yonar daryo.◆ Abdishukur "shu ham gapmi" deganday, labini burdi. Oybek, Tanlangan asarlar; 2) yigʻlamsiramoq.
</a>BURNAKI q. burunaki.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БУРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Feʼl
[tahrirlash]burmoq burmoq
Tillar
[tahrirlash]Ruscha ru
burmoq
поворачивать, повёртывать, заворачивать; ◆ aravani oʻngga burmoq поворачивать телегу направо; ◆ labini burmoq скривить губы; расплакаться; ◆ strelkani burmoq переводить стрелку; ◆ soʻzni boshqa yoqqa burmoq переменить тему разговора; перевести разговор на другую тему; повернуть разговор в другую сторону; заговорить зубы.