chalkashmoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
chal-kash-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
CHALKASH— ' bosh—ketini topib boʻlmaydigan qo — latga kel-'. Daftarning varahlari .. boshha bir joyda leki,iya oʻhiganda chalkashib k ye t g a n boʻlsa kerak .. (Abdulla Qahhor). Asli eski oʻzbek tilida chäl- feʼlining ' aralashtir-', 'qoripggir-' maʼno — sidan —(i)k qoʻshimchasi bilan sifat yasalgan (bunday sifat turk tilida mavjud: ТРС, 107: chalik 1.
' naklonyonnïy, iskrivlyonnïy') va undan —ä qoʻshimchasi bilan feʼl yasalgan boʻlib, bu feʼlga ' takror' maʼno — sini ifodalovchi -sh qoʻshimchasi qoʻshilgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan: [(chäl— + ik = chälik) + ä = chälikä—] + sh = chälikäsh— > chälkäsh—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Betartib ravishda bir-biriga oʻralmoq; chigallashib ketmoq. ◆ Chal-kashgan sim. yash Chalkashib yotgan naʼmatak, yovvoyi jiydalar hissiyotlaringizni qitiq-laydi. "Sharq yulduzi" .
2 Tushunib boʻlmaydigan holga kelmoq. ◆ Menimcha, bolalar boʻlimidagi ishlar chalkashib, ayqash-uyqash boʻlib ketganga oʻxshay-di. "Mushtum" .
3 kam koʻll. ayn. chalishmoq 2. ◆ Nima boʻldi-yu, Meli polvonning oyoqlari chalkashib ketib, paxta toʻldsrilgan qopday lapanglab yiqildi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЧАЛКАШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ruscha ru
chalkashmoq
1 прям. и перен. запутываться, спутываться; chalkashib ketgan ish запутанное дело; chalkashib ketgan arqon спутанная верёвка;
2 = chalishmoq 2.