chalkashmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chal-kash-moq

Etimologiyasi

CHALKASH— ' bosh—ketini topib boʻlmaydigan qo — latga kel-'. Daftarning varahlari .. boshha bir joyda leki,iya oʻhiganda chalkashib k ye t g a n boʻlsa kerak .. (Abdulla Qahhor). Asli eski oʻzbek tilida chäl- feʼlining ' aralashtir-', 'qoripggir-' maʼno — sidan —(i)k qoʻshimchasi bilan sifat yasalgan (bunday sifat turk tilida mavjud:    ТРС,    107:    chalik 1.

' naklonyonnïy, iskrivlyonnïy') va undan —ä qoʻshimchasi bilan feʼl yasalgan boʻlib, bu feʼlga ' takror' maʼno — sini ifodalovchi -sh qoʻshimchasi qoʻshilgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan: [(chäl— + ik = chälik) + ä = chälikä—] + sh = chälikäsh— > chälkäsh—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Betartib ravishda bir-biriga oʻralmoq; chigallashib ketmoq. ◆ Chal-kashgan sim. yash Chalkashib yotgan naʼmatak, yovvoyi jiydalar hissiyotlaringizni qitiq-laydi. "Sharq yulduzi" .

2 Tushunib boʻlmaydigan holga kelmoq. ◆ Menimcha, bolalar boʻlimidagi ishlar chalkashib, ayqash-uyqash boʻlib ketganga oʻxshay-di. "Mushtum" .

3 kam koʻll. ayn. chalishmoq 2. ◆ Nima boʻldi-yu, Meli polvonning oyoqlari chalkashib ketib, paxta toʻldsrilgan qopday lapanglab yiqildi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Antonimlari

ЧАЛКАШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chalkashmoq
1 прям. и перен. запутываться, спутываться; chalkashib ketgan ish запутанное дело; chalkashib ketgan arqon спутанная верёвка;
2 = chalishmoq 2.