chalqanchasiga

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chal-qan-cha-si-ga

Etimologiyasi

CHALQANCHA[SIGA] 'orqasi bilan bor boʻyicha choʻ-zilib'. Tursunboy hovjirab holgan arihha ch a l -h a n ch a yotib osmonga tikildi (Sayid Ahmad). Bu suz eski oʻzbek tilida chal— feʼlining ' yerga bor boʻyicha yiqit-' maʼnosidan kuchaytirish maʼnosini ifoda — lovchi -qa qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shaklidan n qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan otga 'oʻxshash' maʼno-sini ifodalovchi -cha qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilin-gan; keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan va bu ^sOʻ^zga ~°ⁱ egalik qoʻshimchasi hamda —gä joʻnalish ke — lishigi qoʻshimchasi qoʻshib ishlatila boshlagan: {[(chal- + qa - chalqa-) + n = chalqan] + cha = chalqancha > chälqän-chä} + si + gä = chälqänchä[sigä]. Chälqänchä[sigä] soʻzi asli ot leksemaning bir shakli boʻlib, maʼno taraq-qiyoti natijasida ravishga aylangan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

rvsh. Orqani yerga berib, choʻzilib, osmonga qarab. Bobom koʻl-makda chalqancha yotar, ingrar edi. Oʻ. Hoshimov, Ikki eshik orasi. ◆ U chalqanchasiga suzdi. "Yoshlik" .

Antonimlari

ЧАЛҚАНЧАСИГА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.