chertmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chert-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Barmoq bilan keskin zarb bermoq, barmoq bilan urib, past, keskin ovoz chiqarmoq, taqillatmoq. ◆ Oynani chertib chaqirmoq. Tarvuzni chertib koʻrmoq. Doʻppisini chertib tozalamoq. ◆ Avaz hazillashib, uning taqir boshiga ikki marta chertdi. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Boʻta idoraga kirib, stulga oʻtirdi. Nima qilishni bilmay, stolni chertib, xayolga toldi. S. Ahmad, „Hukm“ .
- Burniga chertsa yiqilguday Juda ham ozgʻin, holdan toygan. ◆ Ixcham yelkalari yana ham kichkina tortib ketgan, burniga chertsa yiqilguday charchagan boʻlsa ham, oʻzini tetik tutishga.. tirishar edi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ .
2 Chertmak bilan itqitmoq, uloqtirmoq. ◆ Zokir qoʻlidagi qogʻozni ikki buklab, choʻntagiga soldi va yoʻl-yoʻl boston pidjagining yengiga yopishgan uvoqni chertib tashladi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ . ◆ Mo'minjonning otasi quyuq qoshlarini chimirib, chekib turgan papirosini gullar orasiga chertib yubordi-da, uyga kirib ketdi. Q. Maqsumov, „Muhabbat qoʻshigʻi“ .
3 Barmoq yoki barmoqlar bilan zarb berib chalmoq. ◆ Tor chertmoq. Doʻmbira chertmoq. U yaxshi chalayotganini, tor oʻzining qoʻlida bulbulday sayrayotganini bilar, bilgan sari zavq bilan chertardi. O‘.Hoshimov, „Bahor qaytmaydi“ .
- Hoʻkizning (yoki eshakning) qulogʻiga tanbur chertmoq q. tanbur.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧЕРТМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
chertmoq
1 щёлкать, щёлкнуть, дать щелчка; постукивать ногтем; ◆ burniga ~ щёлкнуть по носу;
2 играть (на тамбуре, дутаре и т. п.); ◆ dutor ~ играть на дутаре; ◆ eshakning qulogʻiga tambur ~ погов. (букв. играть на тамбуре для осла) метать бисер перед свиньями; * chertib-chertib tanlamoq или chertib-chertib olmoq тщательно выбирать, отбирать; chertib-chertib gapirmoq говорить четко, отчётливо.