chirkin
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chir-kin
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHIRKIN Bu sifat tojik tilida chirk otiga (k) -in qoʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan boʻlib (ТжРС, 443), 'oʻta iflos', 'tuban' maʼnolarini anglatadi (OʻTIL, II, 371). Bu sifatdan oʻzbek tilida chirkinlash- feʼli hosil qilingan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash][Kir, iflos]
1 Chirk bosgam, chirk bosib qoraygan; xira. ◆ Chirkin va siniq shishalar.
2 Qatirma kir, yag'gir, isqirt, iflos. ◆ Ular gullarni sevadilar. Kiyimlari chirkin boʻlsa ham, chakkalariga gul qistirib yuradilar. Oybek, „Tanlashan asarlar“ . ◆ Ulardan biri yengli maykada. boshiga.. chirkin doʻppi kiygan. N. Aminov, „Qahqaha“ .
3 koʻchma Razil, qabih, tuban. ◆ Chirkin hayot. Chirkin ma'naviy qiyofa. ◆ Bu chirkin yotoqxonada joy uchun ijara toʻlaysizlar-a! Oybek, „Nur qidirib“ . ◆ U/Sulton Husayn/ kecha bir daqiqalik chirkin hisga berilib, bemaʼni ish qilganidan pushaymon edi. M.Osim, „Karvon yoʻllarida“ .
4 koʻchma Chirik, chirigan, oʻlib borayotgan. ◆ Oʻtmishning chirkin qoldiqlari jamiyatimizga isnod keltiradi. A. Muxtor, „Tugʻilish“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Tubanlik, ifloslangan
Antonimlari
[tahrirlash]pok, toza
ЧИРКИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.