chiston
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]chis-ton
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]CHISTON Topishmoq' maʼnosini anglatadigan bu ot asli tojikcha chi ast? soʻrogʻi tarkibidagi a tovushini gashlab hosil qilinadigan chist? shakliga (ТжРС, 444) -on qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib yasalgan boʻlib, 'topishmok', 'jumboq', 'qochiriqli gap' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 373).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
fors. – u (bu) nimadir?;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Topishmoq, jumboq.
2. Qochiriqli gap, ibora; qochiriq, qochirim. ◆ Ha, tilingizdan olganmi, nega indamaysiz? — chiston qildi yana Lobarxon. Gazetadan. ◆ Olimboy aka endi toʻyu hashamlarda ilgarigidek gapirmas, askiyaga aralashadigan boʻlsa, yumshoqroq qilib, suyab chiston qilar edi. S. Ahmad, „Oydin kechalar.“
3. ad. Sharq sheʼriyatida lirik janrlardan biri: narsa yoki hodisaning muhim belgilarini majoziy tavsiflab, uning nima ekanligini topishni oʻquvchiga havola etadigan, ikki baytdan oʻn baytgacha boʻlgan sheʼriy shakl. ◆ Shoiraning [Uvaysiyning] sheʼrlari "Devon"da jamlangan boʻlib, u asosan chiston janrida katta shuhrat qozongan. S. Matjon va Sh. Sariyev, „Oʻzbek adabiyoti.“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЧИСТОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.