chivin

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

chi-vin

Etimologiyasi

CHIVIN 'ikki qanotli, uzun moʻylovli qon soʻruvchi mayda hasharot'. *"Ch i v i n koʻplashsa, filni yiqitadi" degan gap bor",— dedi Ergash salmohlanib (Ibrohim Rahim). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli chibin, chigün (ДС, 145), chïbïn, chïbun (ДС, 147) tarzida talaffuz qilingan, oʻzbek tiliga chibin shaklida yetib kelgan. Hozirgi oʻzbek tilida chibin shakli soʻzlashuv nutqiga xos deb qaraladi, adabiy nutqqa xos deb qaraluvchi chivin shaklida b undoshi v undoshiga almashgan: chibin > chivin.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Ikki qanotli, uzun moʻylovli qon soʻruvchi mayda hasharot. ◆ Bezgak chivini. Oʻrmon chivini. Ikki nor urishsa, oʻrtasida chivin oʻladi. Maqol . ■■ - ◆ Chivin koʻplashsa, filni yiqitadi, degan gap bor, — dedi Er-gash salmoqlab. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Ajal yetmay, oʻlmas Boysunning xoni, Besabab chiq-maydi chivinning joni. "Alpomish" .

Chivin chaqqanday ham boʻlmadi — Sira ogʻritmadi, sezilmadi ham.

2 shv. Pashsha.

Antonimlari

ЧИВИН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

chivin
1 комар; ◆ bezgak ~i малярийный комар; ◆ ikki nor urishsa, oʻrtasida ~ oʻladi посл. когда два верблюда подерутся, между ними погибнет комар; ◆ ~ chaqqanday ham boʻlmadi не больно; менее чувствительно чем укус комара;
2 обл. муха.