Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

choʻq-qi

Aytilishi

Etimologiyasi

CHOʻQQI ' baland narsaning eng yuqori nuqtasi'. Bunaqa qavoda ch oʻ q q i g a koʻtarilish xavfli (Hakim Nazir). Bu soʻz asli eski oʻzbek tilida 'bosh kiyimi ustidagi doʻmboq' maʼnosini anglatgan choq otidan (КРС, 864: chok I 4) kuchaytirish maʼnosini ifo — dalovchi —ï qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin q undoshi qatlangan, keyinchalik ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: choq + ï > choqqï > choqqi.

^sh
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Togʻning eng baland, yuksak joyi. ◆ Hisor choʻqqilari oqarib, shahar, qish-loqlarga yaqinlashib kelganday tuyuldi. S. Nurov, „Maysalarni ayoz urmaydi“ . ◆ Asriy choʻqqilar quyoshda yaltirar va sukut saqlar, uning toʻshidagi qorlar koʻzni qamashtirar-di. "Saodat" .

2 Tik narsalarning eng yuqori qismi. ◆ Teleradiominoralar choʻqqisi. m ◆ Navqiron bir terakning choʻqqisida oshyon, Kech kuz tongotarin salom bilan olqishar. Gʻ. Gʻulom .

3 koʻchma Erishilgan yoki erishilishi mumkin boʻlgan eng yuksak daraja, pogʻo-na, koʻrsatkich; oliy nuqta. ◆ Kamolot choʻq-qisi. Baxt choʻqqisi. m ◆ Fidokorona meh-natsiz ilm choʻqqilarini egallab boʻlmay-di. Gazetadan . ◆ Shafqatsiz dunyoda sheʼriyat gʻolibligini sezish, uning beqiyos qudrati-ni his etishning oʻzi kishi kayfiyatini yuksak choʻqqiga koʻtarib, dunyoni inson koʻzi-ga chaman qilib koʻrsatadi. "OʻTA"

Choʻqqi soqol 1) kalta qilib qoʻyilgan soqol. ◆ Vafo attor choʻqqi soqolini qashladi, yoʻtalib olib, bir chekkaga tupurdi. N. Aminov, „Qahqaha; 2) shunday soqol qoʻygan kishi“ . ◆ Abduvahob Shoshiy ellik besh yoshlarda, qotma, choʻqqi soqol, qarashlari oʻtkir bir odam. Mirmuhsin, „Tungi chaqmoqlar“ .

Sinonimlari

Antonimlari

ЧЎҚҚИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

choʻqqi
1 вершина (горы), горный пик;
2 воен. надолба; ◆ tanklarga qarshi qoʻyilgan ~lar противотанковые надолбы;
3 перен. вершина, зенит; ◆ ilm ~si вершина знаний; ◆ shuhrat ~sida в зените славы; ◆

~ soqol 1) борода клином, козлиная бородка; 2) с козлиной бородкой; козлобородый.