dahan
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
da-han
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
DAHAN Bu ot ПРСda [dähan] va [dähän] shakllarida keltirilgan (231); ТжРСda ham ikki shaklda keltirilib, dahan shaklidan dahon shakliga havola berilgan (124, 125), OʻTILda dahan shaklida keltirilib, s. t. aūn. ogiz / izohi berilgan (I, 216). Koʻrinadiki, dahon shakli -asosiy; lekin oʻzbek tiliga dahan shaklida olingan. Har uch lugʻatda bu ot asosan 'ogiz' (nutk aʼzosi) maʼnosini anglatishi aytilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
\f. — ogʻiz
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 s.t. ayn.
ogʻiz I 2, 3. ◆ Uchi dahaniga qarab egilgan qin-gʻir burnini gʻalati qimirlatib, oʻrnidan turdi. O. Yoqubov, „Diyonat“ . ◆ Muniraning peshonasi doʻngroq, dahani kulcha yuziga nomu-nosib tarzda kattaroq edi. E. Usmonov, „Yolqin“ . ◆ Xoli qolgan Janna erkalanib, Umid-ning dahanidan sekin oʻpib qoʻydi. Mirmuhsin, „Umid“ .
2 koʻchma Soʻzamollik, gapga chechanlik; vaʼdabozlik. | ◆ Turdimat \ Lafzida turmay-digan yigit. Shu dahani bilan shuncha yil raislik qilganiga dogʻman. I. Rahim, „Ixlos“ .
3 Biror narsaning kiraverish joyi, ochiq tomoni, labi. ◆ Mullajon belbogʻining qatidan nosqovogʻini olib, kaftini toʻl-dirib, nos otdi, xotirjam yurib kelib, ayvonning dahaniga oʻtirdi. S. Ahmad, „Saylanma“ . ◆ Murodjon ishdan kelsa, onasi kiyimlarini tugib, ayvon dahanida oʻti-ribdi. S. Ahmad, „Suvlar oqib ketdi“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ДАҲАН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.