davron
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dav-ron
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DAVRON Bu ot asli arabcha davr otining (ARS,265) -on koʻ!shik koʻshimchasi (ТжРС, 536) qoʻshilgan shakli boʻlib, koʻplik maʼnosi uqilmay ketgan, 'zamon' maʼnosini anglatadigan otga aylangan (OʻTIL, I, 204).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash][a.
— aylanma harakat, aylanish, burilish] 1 Farogʻatli hayot, turmush; xurramlik; baxtli fursatlar. ◆ Meni baxt nuriga gʻarq etdi mehnat, shonli davronim. T. Toʻla . ◆ Uzoq umr suring yangi davronda. E. Rahim . ◆ Xudo bersa, shunday dilbarni olib, Utkazay dunyoning davronin surib. "Murodxon" .
2 Hukmronlik, oliy mansab (shougik, podshohlik) gashti, sururi. ◆ Oqtoshning shahrida podshohlik qildim, Necha vaqt davron ustida oʻtirdim. "Murodxon" . ◆ Na boʻldi saltanatli davroning, Dushmanga ketdimi yetmish qoʻrgʻoning? "Erali va Sherali" .
3 Davron (erkaklar ismi).
- Davroni falak I) falakning aylanishi, zamonning oʻtishi; 2) koʻchma takdir, qis-mat, yozmish. Davron charxi yoki charxi davron Takdir, qismat, yozmish. ◆ -Davron charxi bun-day teskari aylanishini kutmagan edim, — dedi Komil. H. Gʻulom, „Mashʼal“ . Davron surmoq ayn. davr surmoq q. davr 9. ◆ Ayo shohim, adolatda toʻrasan, Toʻralik davrida davron surasan. "Folklor" . Sohibi davron Amal-dor, hukmdor; podshoh. ◆ Sohibi davronlar esa uiannamu yeb emaye, shappati urib oʻrgangan. Buni Avaz bilardi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДАВРОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.