doʻrdaymoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

doʻr-day-moq

Etimologiyasi

DOʻRDAY- ’shishib koʻtaril-’. Ari chahqssh lablari doʻrdayib k ye t g a n e d i. Bu feʼl asli qadimgi turkiy tildagi 'paydo boʻl-’ maʼnosini ang— latgan tör- feʼlidan (ЭСТЯ, III, 284) —(ü)t qoʻshimchasi bilan yasalgan otga -(ä)y qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik soʻz boshlanishidagi t undoshi d undoshiga almashgan, -(ä)y qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin ik— kinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, soʻngra ikkinchi t undoshi d undoshiga almashgan, ö un — lisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: (tör- + oʻt = törüt) + äy > törütay- > dörütäy- > dörtäy- > dördäy- > dordäy-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Shishib, koʻtarilib chiqmoq. ◆ Ari chaqqan lablari doʻrdaygan edi. n ◆ Matpanoning yuz-koʻzi momataloq edi: oʻng koʻzi chala yumuq, ustki labi doʻrdayib turibdi. S. Siyoyev, „Avaz“ .

Doʻrdaygan lab Choʻchchaygan qalin lab. ◆ Bolaligidagi doʻrdaygan lablari endi quyosh taftida, dashtu dalada, togʻu tosh shamo-lida pishibdi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

2 koʻchma Kimsaga labini burib yoki labini choʻchchaytirib, qovoq solib qaramoq. ◆ Muncha doʻrdayasan?!

Antonimlari

ДЎРДАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

doʻrdaymoq
1 пухнуть, опухать, распухать; ari chaqqan lablari doʻrdaygan edi его ужаленные осой губы были опухшими;
2 надуться, нахмуриться; насупиться; muncha doʻrdayasan? что ты так надулся?