doston
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]dos-ton
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash][f. — qissa, hikoya;
tarix] 1 ad. Nazm bilan yozilgan ulkan hikoya, qissa; poema. ◆ Navoiyning “Layli va Majnun ” dostoni. yash Doston ustida jiddiy ishlay boshladim. Shukrullo, „Say-lanma“ . ◆ Maktab darsliklarida uning “Koʻkan batrak ” dostonini alohida dars qilib oʻqitishgan edi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Bir oʻlkaki, dunyoda biroq Bitshxmagan dostondir bori. A. Oripov, „Yurtim shamoli“ .
2 ad. Xalq qahramonlari haqida nazm va nasrda aytilgan epik asar. ◆ Oʻzbek xalq dostonlari. Fozil Yoʻldoshning “Atomish ” ◆ dostoni.
3 koʻchma Kechmish voqealar; sarguzasht; dardu hasrat. ◆ Qoʻ>sh surnaylar uzoqlarning dostonini mungli-mungli chalib oʻtdilar. Gʻ. Gʻulom, „Soyalar“ . ◆ E, aka.. qoʻying, dostonimni ochmang.. Hamza . ◆ Bugun zang kemirgan tigʻlar shuʼlasi, Asrlar dostoni bordir ularda. A. Sher, „Qadimgi kuy“ .
4 Ogʻizdan ogʻizga oʻtib yurgan maʼlum, mashhur sarguzasht hikoyalar, gap-soʻzlar, taʼrif-tavsiflar. ◆ El gʻamini bilgan elda doston. Maqol . n ◆ Kelinning suluvligi Margʻilonda maʼlum ekanmi? -Malum ekan, tillarda doston ekan. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ Toshkent tinchlik, doʻstlik, ham-korlik shahri sifatida tillarda doston. "Saodat" .
- Doston boʻlmoq El orasida gapirilmoq, kuylanmoq; ogʻizga tushmoq. ◆ Foziljon toʻyining taʼrifi baʼzi bir xil xotinlarga necha kungacha doston boʻldi. S. Zunnunova, „Koʻk chiroqlar“ . ◆ Bashirjonning navbatdagi antiqa ishlari xalq ichida doston boʻlgan edi. N. Aminov, „Qahqaha“ . ◆ Shaharga doston boʻlgan toʻyham tugadi. S. Ahmad, „Saylanma“ . Doston qilmoq Biror voqea-hodisani, gap-soʻzni ovoza qilmoq, el orasiga yoymoq.
5 koʻchma Ovoz, xonish; sayrash. ◆ Chaka-lakning allaqaysi burchagidan bulbulning dostoni — nagʻmayi hazori eshitildi. A. Qodiriy, „Gʻirvonlik Mallavoy“ .
6 Doston (erkaklar ismi).
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДОСТОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
doston
1 лит. поэма; дастан; эпос; ◆ epik ~ эпическая поэма; ◆ ~ aytmoq рассказывать дастаны, слагать дастаны; ◆ ~ oʻqimoq читать дастаны, петь дастаны;
2 перен. разг. история; похождения; bu hammaning ogʻzida (или tillarda) ◆ ~ это у всех на устах, об этом все говорят, это стало притчей во языцех;◆ ~ qilmoq 1) говорить (рассказывать) везде и всюду; 2) воспевать, слагать легенды.