ellik
ellik I
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]el-lik
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ELLIK ’qirq bilan oltmish oraligʻidagi oʻnlik dona son’. Ukam bu yil e l l i k yoshga kiradi. Bu soʻz asli qadimgi turkiy tildagi ’qoʻl’ maʼnosini anglatgan el otidan kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(i)g qoʻshimchasi bilan yasalgan elig oti boʻlib (ДС, 170), ’bir qoʻldagi besh barmoq’ni bildirgan, ’beshinchi oʻnlik son’ maʼnosi ana shu maʼnodan oʻsib chiqqan; oʻzbek tilida l undoshi qatlangan, soʻz oxiridagi g undoshi k undoshiga almashgan: el + ig = elig > ellig > ellik. Bu soʻz tar — kibini ’qoʻl’ maʼnosini anglatgan el otidan -lig qoʻshimchasi bilan yasalgan, soʻz oxiridagi g undoshi k undoshiga almashgan deb talqin etish ham mavjud (ЭСТЯ, I, 267): el + lig = ellig > ellik. Mahmud Koshgʻariy bu soʻzni maxsus izohlagan oʻrnida ellik shaklida (Devon, I, 160), matn ichida esa elik shaklida keltirgan (Devon, I, 139). Bunday izohlashdan yuqoridagi ikki talqinning birinchisi toʻgʻriroq ekani ayon boʻladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]50 raqami va shu raqam bilan ifodalangan son, miqdor. ◆ Emikyashar odam. Ellik gektar yer. Ogʻirligi ellik kilogramm keladigan yuk. Besh karra oʻn ellik boʻladi. Elakka chiqqan xotinning ellik ogʻiz gapi bor. Maqol .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ellik II
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]el-lik
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]s. t. 1 Enli, serbar.
2 ayn. enli 2. ◆ Koʻpdan kutilgan qor toʻrt ellik yogʻib, moMjiapuu oqartirgan edi. Oybek, „Navoiy“ . ◆ Stullarni bir ellik chang bo-sib ketibdi. "Mushtum" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ellik III
[tahrirlash]Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]el-lik
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Biror elga mansub boʻlgan. ◆ Chet ellik mehmon.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЭЛЛИК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Sifat
[tahrirlash]ellik
Raqam
[tahrirlash]ellik (50)
Tillarda
[tahrirlash]OʻTIL
Ruscha ru
ellik I
пятьдесят; ◆ u ~ka kirdi ему пятьдесят лет.
ellik II
разг.
1 шириной в палец; ◆ ikki ~ xat (букв. письмо шириною в два пальца) короткое (маленькое) письмецо; ◆ Koʻpdan kutilgan qor toʻrt ~ yogʻib, tomlarni oqartirgan edi (Ойбек, «Навоий») Долгожданный снег выпал на четыре пальца и забелил крыши;
2 перен. небольшое количество чего-л.; ◆ bir ~ deb ikki ~dan ayrildi погов. погнался за малым, а потерял вдвое;
3 широкий.
ellik III
относящийся (принадлежащий) к какому-л. народу, к какой-л. стране; ◆ chet ~ иностранный, зарубежный; ◆ chet ~ turist иностранный турист.