enkaymoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

en-kay-moq

Etimologiyasi

ENKAY- ’bukil-’. .. enkayganga e n k a y-g i n boshing yerga tekkuncha (Maqol). Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi 'egilgan holat’ maʼnosini anglatgan en otidan -käy qoʻshimchasi bilan yasalgan deyiladi (ЭСТЯ, I, 286); qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin ŋ undoshi n un-doshiga almashgan: eŋ + käy = eŋkäy- > enkäy-. Bu soʻz asli eŋ otidan -kä qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga ’biroz’ maʼnosini ifodalovchi -y qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan boʻlsa kerak; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin ŋ undoshi n undoshiga almashgan: (eŋ + kä = eŋkä—)

+ y + eŋkäy- > enkäy-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Engashmoq, bukchaymoq, quyi solinmoq. ◆ Enkaygan chol. Kekkayganga kekkaygin boshing koʻkka yetkuncha, Enkayganga enkaygin boshing yerga tekkuncha. Maqol . n Gulnor

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Uzun goʻzal sochlarini osiltirib, enkayib, uyni supura boshladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Endi tarqalayotgan olomon toʻxtadi, yerda enkayib yotgan devonaga qara-di. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Oriq.. kiyimlari juldur dehqonlar omoch ortida enkayib, horgʻin yer haydaydilar. Oybek, „Nur qidirib“ .

Antonimlari

ЭНКАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

enkaymoq
склоняться, клониться; нагибаться, сгибаться (см. также engashmoq); Ularning ichida ... enkaygan chollar ham bor edi (Ойбек, «Навоий») Среди них были и согбенные старцы; kekkayganga kekkaygin, boshing koʻkka yetguncha, enkayganga enkaygin, boshing yerga tekkuncha посл. перед горделивым держись гордо, а кланяющемуся тебе поклонись до земли.