gazak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ga-zak

Etimologiyasi

GAZAK I Bu ot 'chaq-', 'jarohatla-' maʼnosini anglatadigan tojikcha gazidan feʼlining gaz hozirgi zamon asosiga (ТжРС,95) -ak qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan. Bu otning maʼnosi ТжРСda (95) va OʻTILda (182) 'yaraning, shikastlangan joyning yalligʻlanishi' deb, Andoza:ССТТНda (II, 127) 'shamollash oqibatidagi shish' deb, OʻKAAQLda (155) 'yaraning sovuq tegib kizarishi' deb izohlangan. Koʻrinadiki, bu otning maʼnosini 'jarohatlangan joyda paydo boʻladigan yalligʻlanish' deb izoxdash toʻgʻri. Bu ot bilan oʻzbek tilida gazakla- feʼli hosil qilingan, gazak ol- birikmasi tuzilgan. GAZAK II Bu ot asli 'tishla-' maʼnosini anglatadigan tojikcha gazidan feʼlining gaz hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 95) -ak qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan. Bu otning maʼnosi ТжРСda (95) 'zakuska' deb, OʻKAAQLda (68) 'may ichishda ketidan yeyiladigan oz miqdor ovqat yoki shirinlik, zakuska' deb, OʻTILda (182) 'ichkilik ustidan yeyiladigan ovqat, zakuska' deb izohlangan. Demak bu otning maʼnosini 'ichgan zahoti yeyiladigan bir tishlam ovqat' deb taʼriflash toʻgʻri. Bu ot 58 bilan oʻzbek tilida gazak ham boʻlmaydi ('aslo kifoya qilmaydi ') iborasi tuzilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I Yaraning, shikastlangan joy-

ning yalligʻlangan, yiring olgan holati. ◆ Xalq juda koʻp shishlarni paxtadogʻ bilan davolaydi. Agar bu shish gazak shishi boʻlsa, paxtadogʻ foyda qiladi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Gazak olmoq I) ayn. gazaklamoq 1. Qu-

logʻimning yarasi gazak ola boshladi. T. Rustamov, Mangu jasorat; 2) koʻchma Rivoj-lanib, xunuk oqibatlar keltirib chiqarmoq. ◆ Radiodan eshittirilgan kichkina xabar tufa yl i boshlangan janjal gazak olib, kat-talashib ketdi. "Mushtum" . ◆ Aʼzamjon bu gaplar shunchalik gazak olib ketishini oʻyla-magan edi. S. Ahmad, „Ufq“ .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ga-zak

Etimologiyasi

II \f. SjS. — musallas, sharob ichilgandan keyin yeyiladigan yengil ovqat; Jjjl— "tishlamoq" feʼlidan

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Ichkilik-dan keyin yeyiladigan yegulik; ishtaha ochar yengil ovqat. Nusratbek gazagiga hech narsa yemay, shishasi terlab turgan muzday suvdan piyolaga quyib oldi. S. Nurov, Maysalarni ayoz urmaydi.

Gazak qilmoq Yemoq, tanovul qilmoq. ◆ Keyin, Hakimjon likobchaga solib qoʻygan jizzadan bitta-bitta gazak qilishdi. Oʻ. Usmonov, „Qismat“ . Gazak ham boʻlmaydi Sira ham kifoya qilmaydi, juda ham oz. ◆ -Anavi kupi yuborgan paxtangiz gazak ham boʻlmadi, — dedi Ahmad Joʻraga. S. Shokarimov, „Urugʻ-aymoqdar“ .

Antonimlari

ГАЗАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gazak I
воспаление; нагноение; воспалённое состояние раны; ◆ ~ olmoq воспаляться; гноиться; ◆ 

• ~ oʻt бот. ромашка аптечная.
  

gazak II
закуска; ◆ 

• bu ~ ham boʻlmaydi (букв. этого не хватит даже для закуски) этого очень мало.