gazanda
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ga-zan-da
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]GAZANDA Bu ot asli 'chaq-', 'nayza sanch-' maʼnosini anglatadigan tojikcha gazidan feʼlining gaz hozirgi zamon asosidan (ТжРС, 95) -anda qoʻshimchasi bilan (ТжРС, 561) hosil qilingan hozirgi zamon sifatdoshi shakliga teng; otlashib 'chakadigan, nayza sanchadigan ari, chayon, ipon kabi jonivorlar' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 183).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
0. bXijZ - chaquvchi; zaharli
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ari, ilon, chayon kabi chaqadigan joni-vorlarning umumiy nomi. ◆ Gazandalar chaqib olsa, rayhon bargini ezib surkalgan. K. Maxmudov, „Oʻzbek tansiq taomlari“ .
2 koʻchma Shunday narsalarga nisbatlan-gan odam; oʻtaketgan yovuz, qabi\, yaramas. ◆ Adashevning yolgʻiz oʻzi 50 dan ortiq gazanda-ni qirib tashlabi. A. Rahmat, „Ellik bir bahodir“ . ◆ Men nodon senday gazandaga ishon-ganim uchun yetarli jazolandim. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . Azob koʻrib shirin jonim bu tanda, Otingning tizginin tortgin, ga-zanda! "Murodxon".
- Gazanda oʻt ayn. chayonoʻt.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ГАЗАНДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.