gunoh

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gu-noh

Etimologiyasi

GUNOH Bu ot ПРСda [gonah] shaklida keltirilib, "vina, prostupok; prestupleniye, grex" deb izoxlangan (427); ТжРСda gunah shaklida keltirilib, gunoh shakliga havola berilgan (108); OʻKAAQLda har ikki Shaklda keltirilib, xar biriga izoh berilgan (168, 169). OʻTILda faqat ^gUnoh shaklida keltirilib, '1) shariatga xilof ish; 2) odob-axloq Doirasiga sigʻmaydigan, nojoʻya xatti-harakat; ayb' deb taʼriflangan (199). Koʻrinadiki, bu otning asl shakli gunoh boʻlib, asosiy maʼnosi - 'sharoitga xilof xatti-xarakat'.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

\f. — ayb

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 din. Shariat

qonuniga, diniy aqidalarga xilof ish, xatti-harakat. ◆ Domla gʻuldiragan ovoz bshshn poʻpisa qildi: -Xudonshg kudratiga shak kel-tirmang. Gunohingizni orttirasiz. Sizning hamma qilmishingiz gunoh. P. Tursun, „Oʻqi-tuvchi“ . ◆ Kalomi sharifda yozilishicha, yigʻi-sigʻi ollo taoloning irodasiga qarshi borish bilan barobar gunohdir. K. Yashin, „Hamza“ .

2 Odob-axloq doirasiga sigʻmaydigan ish, nojoʻya xatti-harakat; jinoyat; ayb. ◆ -Nima gunoh kilibdi shu goʻdak? — deb oʻyladi Nor-mat. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Bir bechoraga tuhmat kilishsa-yu, bila turib, koʻra turib, jimoʻtirsam, gunoh boʻlmaydimi?M. Ismoi-liy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Otabeklar nega qomaldi-lar, kanday gunohlari bor ekan? A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ -Shoshmang, dada, — Gulnor uning soʻzini kesib kichkirdi. — Nega Yoʻlchiga jazo berasiz, unda hech gunoh yoʻq. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Gunohidan oʻtmoq yoki gunohini kechirmoq Gunoh yoki ayb ish qilgan kishini kechir-moq, afv etmoq. ◆ Xolxoʻjaga yigit boʻlganing esingdan chikdimi? Hukumat gunohingdan oʻtdi-ya. S. Ahmad, „Hukm“ . ◆ Besh yillik oʻzga-rishdan soʻng domla mudarris Abdurahmon-ning eski gunohlarini kechirgan edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . Gunohini yuvmoq Oʻzini oqlab, ayb, gunoh, kamchiliklardan forigʻ boʻlmoq. ◆ -Xudo nasib qilsa, hajga ke-tib, gunohlarimni oʻsha yoqda yuvib kelaman, deb niyat qildi otam, — dedi Hoji xola. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . Gunohga botmoq Gunoh, ayb ish qilmoq; gunohkor boʻlmoq. ◆ Bir mahal qotillar koʻllarida zambil bilan yana paydo boʻlishdi. Xuddi koʻllari tegsa, "harom" boʻlib, oʻzlari gunohga botadigandek, jirka-nib turib, jasadlarni zambillarga solishdi. K. Yashin, „Hamza“ . Gunohi azim Katta gunoh, ayb. Umar polvon oʻylanib qoldi, anchadan keyin tilga kirdi: -Qurʼon — ◆ tabarruk ki-tob, uni xor qnlish — gunohi azim. K. Yashin, „Hamza“ .

Antonimlari

ГУНОҲ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gunoh
1 рел. грех; ◆ ~ga botmoq погрязнуть в грехах;
2 вина, проступок, преступлление; ◆ …bola bechorada nima ~! (А. Ќаћћор «Ќўшчинор») …в чем вина бедного ребенка!; ◆ mendan nima ~ oʻtdi? mening ~im nima? в чём я виноват, в чём моя вина?; ◆ ~ ish прегрешение; проступок; ◆ birovning ~ini kechirmoq или ◆  birovning ~indan oʻtmoq прощать кого-либо; прощать чью-либо вину;◆ ~ni yuvmoq загладить вину.