gurung

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gu-rung

Etimologiyasi

GURUŊ ’qizgʻin suhbat’,’gap-soʻz’. Oʻz gʻuv-gʻuvi bi— lan guzarni toʻldirgan odamlar g u r u n g i ham bir zumda tindi (Mirzakalon Ismoiliy). Bu ot qadimgi turkiy tildagi kür- feʼlining (ЭСТЯ, III, 106) yaxshi kayfiyat holatida boʻl—’ maʼnosidan — (ü)ŋ qoʻshimchasi bilan yasalgan boʻlsa kerak; keyinchalik soʻz boshlanishidagi k undoshi g undoshiga almashgan, oʻzbek tilida oʻ unlilarining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: kür- + üŋ = kürüŋ > gürüŋ > guruŋ.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qizgʻin suhbat, ran; bahs. ◆ Mushoira — sheʼr bazmi, shoirlar gurungi, shirinsuxanlar suhbati. A. Yusupov, „Mushoira“ . ◆ Gurung qizigandan qizidi. Xotinlar dard-lashib, quvnashdshshr. H. Gʻulom, „Mashʼal“ . ◆ Uz gʻuv-gʻuvi bilan guzarni toʻldirgan odamlar gurungi ham bir zumda tindi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ . ◆ Mamadali asta boshini koʻta-rib, uy ichida boʻlayotgan gurungga quloq soldi. A. Rahmat, „Mardlar mardi“ .

2 shv. q. ran 2.

Chigʻatoy gurungi tar. Oʻzbek maʼrifat-parvarlarining XX asrning 20-yillarida Fitrat rahbarligida vujudga kelgan ada-biy-badiiy va ilmiy tashkiloti.

Antonimlari

ГУРУНГ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gurung
оживлённая беседа; ◆ Oʻktam oʻz davrasidagi ~ga quloq soldi (Ойбек «О. в. шабадалар») Уктам прислушивался к оживлённой беседе окружающих; ◆ ~ qilmoq оживлённо беседовать, громко разговаривать (о большой группе людей); ◆ 

• "Chigʻatoy ~i" ист. (букв. «Чагатайская беседа») название организации просветителей националистического толка (20-е годы XX в.).