harom

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ha-rom

Etimologiyasi

a. f - foydalanish, isteʼ-mol etish sharʼan man etilgan narsa; muqaddas; noqonuniy

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 din. Shariat hukmiga muvofiq yeyish, ichishga, foydalanishga yaramaydigan, halol emas. ◆ Eshakning kuchi kolol, goʻshti harom deganlaridek.. sht U Ashir bilan qoʻl berib soʻrashishga hazar qilibdi. Chunki Ashir choʻchqaboqar-da! Balki choʻchqa shariatda harom maxluq hisoblangani uchun undan hazar qilgandir. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

Harom oʻlmoq Soʻyilmasdan, biror kasallik yoki boshqa sabab bilan oʻlmoq (goʻshti yeyiladigan hayvon va qushlar haqida; bunday hollarda ularning goʻshtini yeyish man etiladi, yaʼni harom hisoblanadi). ◆ Qoʻychivon koʻp boʻlsa, qoʻy harom oʻladi. Maqol . ◆ Otamning "Chemberlen" degan echkilari bor edi, harom oʻlai deganda, boʻgʻziga pichoq tortib yuborganlar. S. Ahmad, „Hukm“ .

Harom qilmoq Harom holga keltirmoq. ◆ Kel, quturgan itlar harom qilmasdan turib, shu toza yuzlaringdan oxirgi martaba oʻpay! Hamza, „Boy ila xizmatchi“ . ◆ Qizishmang! Tabarruk qilichingizni bu iflosning qoni bilan harom qilmang! Uygʻun va I . Sulton, Alisher Navoiy.

2 Shariat boʻyicha, anʼana yoki tartib-qoidalarga koʻra man etilgan ish, xatti-harakat; shu yoʻl bilan topilgan narsa; hayotida shunday yoʻl tutuvchi kimsa. ◆ Toʻgʻri boʻl, haromdan hazar et, degansiz. Yigʻlab turgan gʻaribning yoniga kir, koʻnglini ol, degansiz. S. Siyoyev, „Avaz“ . ◆ Jinoyatchilik yoʻli bilan topgan harom pulingiz hisobiga yegan ovqatlarimizdan hali ham oʻqchib yuribmiz. "Mushtum" . ◆ Shunaqa harom odaMiiap oʻz egalariga yaxshi xizmat qiladilar.. Mirmuhsin, „Meʼmor“ .

3 s. t. Jinsiy munosabatdan soʻng gʻusl qilmagan, choʻmilmagan.

4 Foydalanish mumkin boʻlmagan, esiz ketgan narsalarga nisbatan qoʻllanadi. U ◆ bu majlisga Saidgʻozi bilan birga kechalari uyqusini harom qilib tayyorlandi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ ..yo haftada bir keladigan dam olish kunini ham haromga chiqarib, bozor-oʻchar qilsinmi? T. Alimov, „Ishqilib, oʻqimagan boʻlsin-da“ ◆ Endi bu yerlar bizga harom boʻ-libdi, Bu arab yurtida bizga nima bor? "Bahrom va Gulandom" .

Antonimlari

ҲАРОМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

harom
1 рел. недопущенный, запретный, запрещённый шариатом; ◆ ~ qotmoq (или oʻlmoq) (букв. околеть поганым) сдыхать, дохнуть, околевать (о сдохшем домашнем животном или птице); ◆ qoʻychivon koʻp boʻlsa, qoʻy ~ oʻladi посл. если пастухов много, то овцы дохнут; соотв. у семи нянек дитя без глазу; ◆ ~ qotgur! бран. чтоб ты сдох!;
2 поганый, нечистый, загрязнённый; ◆ u sening ~ tukingga ham arzimaydi (букв. он не стоит твоего поганого волоска) он и мизинца твоего не стоит; ◆ ~ qilmoq 1) рел. поганить; 2) загрязнять, испоганить; ◆ 

• ~ qoravoy зоол. баклан большой; ◆ ~ magʻiz анат. спинной мозг;◆ ~ qon разг. дурная кровь.