haybat
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]hay-bat
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]arab. – qoʻrquv, vahima, dahshat; qadr-qimmat; hurmat, eʼtibor, obroʻ, nufuz;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Ulugʻvor koʻrinish; vajohat, salobat. ◆ Baʼzida togʻlar haybati, dengizlar toʻlqiniga qarab, bu moʻʼjiza oldida beixtiyor ichimizdan xoʻrsiniq keladi. Shukrullo, „Javohirlar sandigʻi.“ ◆ [Ochil buva] Chinortogʻ etagida haybat bilan qorayib turgan chinorga uzoqdan tikilib, tong ottirdi. A. Muxtor, „Chinor.“ ◆ Mozoriston haybati, mozoriston sukunati uni gʻamgin oʻylar girdobiga botiradi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik.“
2. koʻchma Vahimali his-tuygʻu, shunday his-tuygʻu uygʻotuvchi narsa, holat; vahm. ◆ Ahmadbek mindi tarlonning beliga, Haybat bilan qaradi sogʻu soʻliga. "Oysuluv". ◆ Ajdarho domiga Shakar ketadi, Ajdarho haybati shunday boʻladi. "Shirin bilan Shakar".
- shv. Haybat qilmoq Vahm solmoq. ◆ Erkak tahdidli tovush bilan ayolga haybat qilardi: "Men senga aytayapman, ovozingni chiqara koʻrma, sekin oldimga tush". F. Nasriddinov, „Tundagi voqea.“ ◆ Yoʻlbars kabi joydan tursang qoʻzgʻalib, Har tarafga haybat qilsang na boʻldi? "Nurali".
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҲАЙБАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
haybat
величавость, грандиозность, внушительность; величие; ◆ uning ~i zoʻr он имеет внушительный вид; ◆ ~i sherday paxlavoy богатырь, грозный как лев.