Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

in-jiq

Aytilishi

Etimologiyasi

INJIQ ’arzimagan bahona bilan tixirlik qiluvchi’. I n j i q odamga gap bovar qilish qiyin. Bu sifat qadimgi turkiy tildagi 'xafalik’ maʼnosini anglatgan ïnch otidan -ï qoʻshimchasi bilan yasalgan ïn-chï- feʼlidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 657); oʻzbek tilida ch undoshi j undoshiga almashgan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (ïnch + ï = ïnchï—) + q = ïnchïq > ïnjïq > injiq. Bu soʻz asli ’xafa boʻladigan’ maʼnosini bildirgan boʻlib (ДС, 219), ’tixirlik qiladigan’ maʼnosi keyin oʻsib chiqqan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Uncha-munchani yoqtirmaydigan, aytganga koʻnavermaydigan (yuravermaydigan). ◆ Avaz oʻz feʼlini biladi: u injiq, yuragi tor, qoʻrs. S. Siyoyev, „Yorugʻlik.“ ◆ Bu voqeadan soʻng u toʻnini teskari kiyib, oʻta injiq boʻlib qoldi. Yoshlik.

2 Serxarxasha. ◆ Bola yigʻloqi, injiq, saldan-salga yotoqxonani boshiga koʻtarar.. J. Abdullaxonov, „Xonadon.“

3 koʻchma Tashvish-xarxashasi koʻp; mashaqqatli; oʻzgaruvchan, bir xilda turmaydigan. ◆ Kuzning birinchi oyi tugab, oktyabrning yogʻin-sochinli injiq kunlari boshlandi. D. Nuriy, „Osmon ustuni.“ ◆ Hech qaysi ekin paxtadek murakkab, talabchan, injiq va mashaqqatli emas. Gazetadan.

Sinonimlari

Antonimlari

ИНЖИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

injiq
капризный, привередливый; // нытик; ◆ ~ bola капризный ребёнок.