iskamoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]is-ka-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]ISKA- 'hid bilish uchun havoni burunga tort-’, ’hidla-’. I s k a s a m, yalpiz hidi keldi. Bu feʼl eski oʻzbek tilida ’hid’ maʼnosini anglatuvchi is otidan -kä qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 382; КРС, 304): is + kä = iskä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Hidni burunga tortmoq; hidlamoq. ◆ Haydar ota bir tup sadarayhonga qoʻl urib iskadi. A. Qahhor, „Asror bobo“ . ◆ Iskav koʻrsam, toza bogʻning gulisan, Qay sha-harda, qanday bekningoʻgʻlisan?" Shirin bilan Shakar" .
2 Hid olmoq, hididan izlamoq (it haqida). ◆ Rahim, yelkasida xalta, bedazor yoni-da turar, "Tarzan" esa tizza boʻyi oʻsib gulla-gan koʻm-koʻm beda ichida bir nimani iskab yurardi. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .
3 koʻchma Payqamoq, sezmoq. ◆ Ha, ayyor choʻloq, iskabsan darrov! Bir maqalladan bir qizni olib qochishdi. Boyvachchaning xizmat-korining qizi emish.. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
- Yelkasi yer iskamagan Kurashda yiqil-magan. ◆ Uni Hakimpolvon deb atashlari ham bejiz emas. U, katta kurashlarda polvon-lar bilan bellashgan, ammo yelkasi yer iskamagan. A. Shermuhamedov, „Piskentlik pah-lavon“ . Orqam yer iskamadi s. t. Hech dam ol-ganim yoʻq.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ИСКАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.