Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

is-qirt

Aytilishi

Etimologiyasi

ISQIRT ’juda iflos’. Koʻylagi yirtih, oppoh bilaklari i s h i r t edi (Hamid Gʻulom). Bu sifat ïs otining ’iflos narsa' maʼnosidan eski oʻzbek ti — lida -qïr qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga -t qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik ï unlilari —

ning qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (ïs + qïr = ïsqïr-) + t = ïsqïrt > isqirt.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Juda ham kir; yagʻir, iflos. ◆ Bekning koʻziga boʻyniga toʻrva osgan yupun ayol koʻrindi. Koʻylagi yirtiq. Oppoq bilaklari isqirt. H. Gʻulom, „Mashʼal“ . ◆ Hovlida tinmay-qoʻnmay xizmat qilib yurgan paxmoq sochli, isqirt kiyimli yosh-qari xotinlar ham an-chagina. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Shunday holatga nisbatli haqoratni bildiradi. ◆ Mingboshi oʻrnidan dast turib, Kudratga oʻdagʻaylandi: -Yoʻqol koʻzimdan, isqirt! M. Ismoiliy, „Fargʻonat“ . o.

3 koʻchma Chiqit, keraksiz (narsa, kimsa). "Issirt boʻlib laqillab yuramanmi", dedim-da, orqamdan oʻpkasini qoʻltiqlab yurgan Max-zumovga turmushga chiqib oldim. Gʻayratiy, Dovdirash. ◆ 20kishiga moʻljallangan bu oshxo-naga.. 150 kilogramm non olinib, shundan 30 kilogrammi isqirtga chiqarkan. Gazetadan .

Sinonimlari

Antonimlari

ИСҚИРТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

isqirt
неряха, грязнуля; // нечистоплотный; грязный, запачканный, засаленный; ◆ bitta ~ni koʻrdim я видел одного неряху; ◆ ~ bola неряшливый ребёнок, грязнуля; ◆ ~ korjoma грязный рабочий костюм.