jinni

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

jin-ni

Etimologiyasi

\a. JL*. — jin, ruh

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Aqldan ozgan, ruhiy kasallikka yoʻliqqan; telba, savdoyi. ◆ Oʻsha qoʻshnining qizi shu yongʻoq tagi-da koʻp oʻtirib, jinni boʻlib qoldi. S. Zun-nunova, „Gulxan“ . ◆ Qurvonbibi jinni boʻlib, paranjisiz va yirtiq kiyimlar bilan eshon-nikiga kelgan vaqtida, uni zanjirga bogʻ-laydigan odamham topilmadi. Choʻlpon, „Kecha va kunduz“ .

2 koʻchma Xayoliga kelgan ahmoqona ishlar, yarashmagan qiliqlar qiladigan kishi; ahmoq, nodon. ◆ Maslahatingiz uchun rahmat, rais. Men boʻlsam, jinni boʻlib, sizga maqta-nibman. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . ◆ Jinni boʻlibsan, Tohir! Hamma urushdan qochsa, sen bu ajdahoning komiga oʻz ixtiyoring bila bor-moqchisan! P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

3 Oʻzini yaqin olib, erkalatib gapir-ganda yoki hazil tariqasida "devona", "ten-tak" kabi maʼnolarda ishlatiladi. ◆ Devona sevikli qovogʻini soʻrida koʻrib quvona ketdi: -Voy, jinnilar.. qovogʻimni ber, jinnilar! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Jinni shamol Goh u tomondan, goh bu tomondan esadigan shamol, uyurma shamol. Jinni qilmoq Es-hushidan ayirmoq. ◆ [Zubay-da\ Nozu ado bilan dutor chertib qoʻshiq ayt-ganda, eshitganni jinni qilarmish. K'. Yashin, „Hamza“ . Jinni qoʻyning kallasini yedingmi? Esingni yedingmi? Jinni boʻldingmi? Jinnisini chiqarmoq 1) kalaka qilmoq. ◆ Qor-boʻron qilib, uning jinnisini chiqarishdi; 2) rasvosini chiqarmoq, „dabdala qilmoq“ . ◆ Bo-lalar qoʻgʻirchoqning jinnisini chiqaribdi. Latta jinnisi Turli xil latga-putta, „gaz-mollarga oʻch, ishqivoz“ . ◆ -Latta jinnisi! — deb baqirdi Boʻtaboy butun alamini xoti-nidan olmoqchi boʻlib, — lattaning uchini koʻrsatsa, oʻzingni tomdan tashlaysan. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Antonimlari

ЖИННИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

jinni
сумасшедший, помешанный; безумный, одержимый; ◆ chala ~ полусумасшедший; бесноватый; ◆ ~ shamol вихревой, порывистый ветер; ◆ ~ga oʻxshab как сумасшедший; ◆ ~ boʻlmoq сойти с ума, помешаться; ◆ ~ qoʻyning kallasini yedingmi? (букв. ты что, съел голову бесноватой овцы?) что ты, белены объелся?