jiyak
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]ji-yak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]JIYAK 'doʻppi, toʻn kabi buyumlar chetiga tuti — ladigan maxsus tasma’. Doʻppisining j i ya g i siti— lib ketibdi. Bu soʻz ’chet’, ’cheka’ maʼnosini anglatuvchi ziy otiga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(ä)k qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan boʻlsa kerak; ke-yinchalik soʻz boshlanishidagi z undoshi j undoshiga almashgan: ziy + äk = ziyäk > jiyäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Doʻppi, toʻn va shu kabilarning chetiga tutiladigan maxsus ensiz tasma. ◆ Qoʻlda toʻqilgan jiyak. m ◆ Uning uzundan-uzun oppoq soqoli, yoqasi ochiq oppoq yaktagi, doʻppisining oppoq jiyaklari, oftobda qoraygan keng koʻkragi — hammasi changga botgan edi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ . U [Bolta aravakash] doʻppisining jiyagini qaytarib, shohi belbogʻ bilan bogʻlab olgan. K. Yashin, Hamza.
2 Biror narsaning gir atrofi, cheti. ◆ Murod uning jiyaklari qizargan koʻzlariga termildi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ . ◆ Jiyaklarida boychechaklar oʻsib yotgan nam soʻqmoqdan oq otli yoʻlovchi jadal ketyapti. Sh. Xolmirzayev, „Oq otli“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЖИЯК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.