jonsarak
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]jon-sa-rak
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]JONSARAK Bu sifat OʻTILda [f-t] deb (I, 289), ТжРСda esa razg. deb (518) taʼkidlangan. ТжРСda sarak oti 'boshok' maʼnosini anglatishi aytilgan; demak, 'bosh' maʼnosini anglatadigan tojikcha sar otiga (ТжРС, 341) kichraytirish maʼnosini ifodalaydigan -ak qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan. Ayon boʻladiki, jonsarak sifati tarkibida tojikcha sarak ('kichkina bosh ') oti emas, balki oʻzbekcha sarak-sarak takrorining bir qismi qoʻshilgan boʻlib, 'bezovta', 'sarosimaga tushgan' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 289).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]|f. “
jondan toʻygan] Sarosimaga tushgan, esan-kiragan, gangib qolgan; bezovta. [Mansur:]
- Magʻrur Alisherning suvdan chiqarib tashlan-gan baliqday jonsarak, ini buzilgan qush-day bezovta boʻlishi qasos bilan toʻlgan yura-gimga tasalli beradi. Uygʻun va I. Sulton, Alisher Navoiy. ◆ Oldingi pozitsiyaga ilk qadam qoʻyib, har narsadan hadiksiraganday, tevarakka jonsarak va ojiz qaraydigan yangi jangchilar orasida [Bektemir] oʻzini pixini yorgan xoʻrozday sezar edi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .
2 koʻchma Sira bekor oʻtirmaydigan, doim oʻziga ish topib gʻimirlab yuradigan, tin-chimaydigan; serharakat. ◆ Hozir oʻsha jonsarak tana jim, oʻsha chevar qoʻllar bedarmon. I. Rahim, „Ixlos“ . ◆ U\Oʻ.Zokirov\ ovqatiniham yurib yeydigan jonsaraklardan. Gazetadan .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЖОНСАРАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
jonsarak
1 растерянный, пришедший в замешательство; ◆ u ~ boʻlib, nima qilarini bilmay qoldi он растерялся и не знал, что делать;
2 перен. непоседливый, беспокойный, // непоседа.