kemirmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ke-mir-moq

Etimologiyasi

KEMIR— 'qattiq narsani gʻaji-, kertib ye—'. Uch—toʻrt yashar sap—sariq qizcha poʻsti archilgan sabzini k ye m i r i b t u r i b d i (Parda Tursun). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'gʻajil—', 'kertil-' maʼnosini anglatgan kem— feʼlidan — (ü)r orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (Devon, II, 90), keyin — chalik ü unlisi i unlisiga almashgan (ЭСТЯ, III, 19): kem— + ür = kemür- > kemir—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Qattiq narsani tish bilan qirib, ushatib maydalamoq; gʻaji-moq. ◆ Suyak kemirmoq. m ◆ Uch-toʻrt yashar sap-sariq qizcha poʻsti archilgan sabzi kemirib turibdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . Birining[oyoq kiyimning

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ yuz yarmini sichqon kemirgan, birining yuzi tagcharmga yopishib ketgan. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 koʻchma Tatalab qiynamoq, azob ber-moq (ruhiy kechinmalar haqida). ◆ U minut sayt yuragini kemirib ketayotgan bu dard-ni hech kimga ayta olmas.. edi. A. Qahhor,

Qoʻshchinor chiroqlari. ◆ Nigoraning ilk bor "Sher aka" deganini eshitganida, badanini kemirayotgan ogʻriqni ham unutib, allaqan-day shirin, qaynoq bir hisning zoʻridan mast boʻlgan edi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

Antonimlari

КЕМИРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kemirmoq
грызть, обгрызать; глодать, обгладывать;
2 перен. глодать, грызть; dard uni ich-ichidan kemiradi горе гложет его сердце.