kermoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ker-moq

Etimologiyasi

KER— 'orasini och'. [Chol] hatto besoʻnaqay qoʻlining panjasini k e r i b, harbiycha salom ham berib qoʻydi (Shuhrat). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli 'orasi ochil—' maʼnosini anglatgan kiy— feʼlidan -(i)r orttirma qoʻshimchasi bilan hosil qilingan [ССТТН, II, 175: kshg-shek .. (пон. форма от kiymek)]; keyinchalik yi tovushlari talaffuz qilinmay qoʻygan, i unlisi e unlisiga almashgan (Devon, II, 15): kiy- + ir = kiyir- > kir-> ker—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Ikki tomonga tortib, ora-sini ochmoq, yirmoq. ◆ Mahkam aka botinka-ni qoʻliga olib, dastasini kerib berdi. R. Fayziy, „Sen yetim emassan“ . ◆ Begʻubor osmonda bir kalxat qora qanotlarini kerib, boʻynini choʻzib, alanglab yuribdi. A. Muhid-din, „H“ . Tojiboyev, Otash qalbli qiz.

Koʻkrak kermoq q. koʻkrak. Qoshini ker-moq 1) qoshini koʻtarmoq; 2) taajjubla-nib qaramoq. ◆ Kudratning dami ichiga tushib ketdi, qoshini kerib, javob kutib turgan Kolyaning aftiga tik boqolmadi. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar; 3) koʻchma mensimay qaramoq; maqtanmoq. ◆ Kerma, manmanlik bilan, oʻrnida turgan qoshni. Chustiy .

Antonimlari

КЕРМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

kermoq
1 раздвигать, растопыривать; ◆ oyoqlarni ~ растопыривать ноги;
2 расправлять, развёртывать; натягивать, растягивать;
3 спец. распяливать, напяливать;
4 выпячивать; ◆ koʻkrak ~ 1) выпячивать грудь; 2) перен. важничать, гордиться, высокомерничать, кичиться; ◆ qosh ~ 1) приподнимать брови; Qudratning dami ichiga tushib ketdi, qoshini kerib javob kutib turgan Kolyaning aftiga tik boqolmadi (Ћ. Назир, «Сўнмас чаќмоќлар») Кудрат прикусил язык, он приподнял брови, не смея прямо взглянуть в лицо ожидавшего ответа Коли; 2) перен. смотреть изумлённо, удивлённо.