Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻ-pik

Aytilishi

Etimologiyasi

KOʻPIK 'biror taʼsir natijasida suyuqlik yuza— siga shishib chiqadigan moddalar'. Qaynatma shoʻrva— ning avval koʻpigini olib tashlab, keyin bir necha marta choʻmich bilan shopirish kerak. Bu ot qadimgi turkiy tilda 'shish—', ' koʻtaril—' maʼnosini anglatuvchi köp— feʼlidan (ЭСТЯ, III, 52) — (ü)k qoʻshim-chasi bilan yasalgan (ПДП, 396; Devon, I, 371; DS, 317); keyinroq ikkinchi boʻgʻindagi oʻ unlisi i unlisiga al— mashgan, oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: köp— + ük = köpük > köpik > kopik. Köp— feʼli oʻzbek tili shevalarida saqlangan (OʻTIL, I, 418).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Maʼlum sabablarga koʻra su-yuqliklarda hosil boʻladigan mayda pufak-chalardan iborat massa. Suv koʻpigi. Pivo koʻpigi. n Soy

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Oʻz yoʻlida uchragan haybat-li toshlarga zarb bilan urilib, chaqmoq chaq-qanday, qirgʻoqqa halqa-halqa koʻpik sochmoq-da. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ . Elmurod-ning: "Shoyad Yoʻldoil bilan bir qismga tush-sam, dardlashib yurar edik", degan umidi ham sovun koʻpigiday tezoʻchdi. Shuqrat, Shinel-li yillar.

2 Odam yoki hayvonning mayda-mayda pufakchali soʻlagi. ◆ Komissar, ogʻzidan koʻpik kelib, pol ustida choʻzilib yotardi. M. Muha-medov, „Kichik garnizon“ . ◆ [Hoʻkiz] Oʻrnidan qoʻgʻala olmay, ogʻzidan oq koʻpik oqizib, koʻzla-ri olayib, boʻkirib yotibdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

3 koʻchma Maʼnosiz, quruq narsa haqida. ◆ Hazrat shayxning bu koʻpik soʻzlariga bir il-jayib qoʻydi-yu, yana unga soʻz qotdi. K. Yashin, „Hamza“ .

joyini oʻzgartirish ning koʻpik

	birlik	koʻplik
Bosh kelishik	koʻpik	koʻpiklar
Qaratqich kelishigi	koʻpikning	koʻpiklarning
Joʻnalish kelishigi	koʻpikga	koʻpiklarga
Tushum kelishigi	koʻpikni	koʻpiklarni
O‘rin-payt kelishigi	koʻpikda	koʻpiklarda
Chiqish kelishigi	koʻpikdan	koʻpiklardan
Vosita kelishigi	koʻpikla	koʻpiklarla

Antonimlari

КЎПИК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ot

koʻpik (koʻplik koʻpiklar)

Inglizcha:bubble
Turkcha:köpük, baloncuk

Ruscha _ru

koʻpik
1 пена; dengiz koʻpigi морская пена; sovun koʻpigi мыльная пена;
2 пенка (на варенье); накипь (на супе);
3 белая пенистая слюна (человека или животного); ◆ ogʻizdan ~ kelib gapirdi он говорил с пеной у рта; ◆ tuya ogʻzidan ~ sachratdi верблюд брызгал слюной.