larza

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

lar-za

Etimologiyasi

LARZA Bu ot tojik tilida 'titra-' maʼnosini anglatadigan larzidan feʼlining (ТжРС, 203) larz hozirgi zamon asosiga -a qoʻshimchasini (1jRS, 543) qushib hosad qilingan boʻlib (ТжРС, 203), 'titrash' maʼnosini 126 anglatadi (OʻTIL, I, 427). Bu ot ПРСda \lärz\ va [lärze] shakllarida, OʻKAAQLda faqat larz shaklida (166) keltirilgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. – titrash; titroq, qaltiroq;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Kuchli taʼsir natijasida yuz be-radigan qattiq titrash, qattiq silkinish; titroq. ◆ Toʻxtovsiz va qattiq otishmalardan yeru osmon larzada. n ◆ Muruvvatli, saxiy, dilkash, dilbar yer, Gumburlab silkinding, bagʻringda larza. Gʻ. Gʻulom .

2. koʻchma Qattiq bezovtalik, bezovta qi-luvchi narsa, holat. ◆ Samarqandda Boburni tildan qoldirgan kasallik — gʻoyat kuchli bir ruhiy larzaning oqibati edi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .

Larzaga solmoq (yoki keltirmoq) 1) qattiq silkitmoq, titratmoq. ◆ Tanklar yerni larzaga solib yaqinlashmoqda edi. O. Yoqubov, „Izlayman.“ ◆ Togʻning har burchagi va yonbagʻridan aks sado kelib, darani larzaga keltirdi. S. Ayniy, „Doxunda.“ 2) qattiq bezovta qilmoq, notinch holatga solmoq. ◆ Koʻplarning xayoli dunyoni larzaga solgan temuriylar saltanatining buyuk tojdoriga qarshi, oʻz oʻlimini bilgani holda tigʻ koʻtargan kimsada edi. Mirmuhsin, „Meʼmor.“ ◆ Bu dahshat Abdullani qattiq larzaga soldi. H. Shams, „Dushman.“

Antonimlari

ЛАРЗА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

larza
содрогание, дрожь, трепет; ◆ ~ga kelmoq содрогаться, дрожать, трепетать; ◆ yer ~ga keldi земля содрогнулась, задрожала; ◆ ~ga keltirmoq, ~ga solmoq сотрясать, бросать в дрожь, приводить в трепет; ◆ motorlarning guvullashi havoni ~ga solar edi гул моторов сотрясал воздух; ◆ nihoyatda chuqur siyosiy ~lar очень глубокие политические потрясения.