mabodo

Suaxilicha (sw)

Ot

mabodo

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ma-bo-do

Etimologiyasi

MABODO Tojik tilidz 'agar' kabi bogʻlovchi vazifasida ishlatiladigan bu birlik oʻzbek tilida ham bogʻlovchi vazifasida 128 ishlatiladi. Asli inkor maʼnosini ifodalovchi tojikcha ma old yuklamasi bilan (ТжРС, 209) 'boʻlsin' maʼnosini anglatadigan bod buyruq feʼlidan (ТжРС, 74) tuzilgan mabod modaliga -o qoʻshib hosil qilingan (OʻTIL, I, 437). Bu bogʻlovchi ПРСga [näbodo] shaklida ham kiritilib (558), [mäbada] shakliga xavola qilingan; u yerda [näbada] shaklidan tashqari [,näbad] shakli xam keltirilgan (450). Bu bogʻlovchining oʻzbek tilida ishlatipadigan nabodo shakli fors tilidan olingan; bunday shakl ТжРСda, OʻTILda keltirilmagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

\f. — xudo sakdasin; qan-

chalik ..masin] 1 yukl. Shart ergash gapli qoʻshma gaplarda shart gapga oid ehtimol-lik, aniq emaslik maʼnosini bildiradi, qayd etadi; agarda, bordi-yu. ◆ Mabodo bir nima soʻralsa, qisqa javob qilardi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . ◆ Mabodo qiynalsang, toʻgʻri oldimga kelaver. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . ◆ Arman yurtin koʻrolmasam mabodo, Bu dunyodan armon bilan oʻtardim. E. Vohidov .

2 mod. s. Aniq emaslik, ehtimollik maʼnosini bildiradi. ◆ Mabodo kelmaydimi? sht [Tojiboy:] Xatni tushgan joyiga qol-dirib keldimki, mabodo qoʻlga tushmasin deb. Hamza, „Paranji sirlari“ . ◆ Mabodo Toʻyamoʻ-yinga ishga ketayotganingiz yoʻqmi?S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

Antonimlari

МАБОДО. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

mabodo (koʻplik mabodolar)

Ruscha _ru

mabodo
1 союз условн. а если, если же, в случае, если; ◆ ~ ushlanib qolsak? а если нас задержат?; ◆ ~ sendan soʻrab qolishsa? а вдруг у тебя спросят?; ◆ ~ men kela olmasam... в случае, если я не смогу прийти...;
2 в знач. модал. сл. вероятно, наверное; ◆ ~ kelmadimi? должно быть, вероятно, он не пришёл?