murgʻak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

mur-gʻak

Etimologiyasi

MURGʻAK Bu sifat 'qush' maʼnosini anglatadigan tojikcha murg otiga (ТжРС, 241) kichraytirish maʼnosini ifodalaydigan -ak qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, asli 'qushcha', 'joʻja' maʼnosini anglatadi (ПРС, 484); oʻzbek tilida 'oʻsimlikning endi oʻsib chiqqan kuchsiz, nozik niholi' maʼnosini anglatish uchun ishlatiladi (OʻTIL, I, 482).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. SI.ja— qushcha; joʻja

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I Yangi unib chiqqan, hali quvvatga kirma-gan, nozik-nihol (oʻsimlik, novda, barg va shu kabilar haqida). ◆ Murgʻak gʻoʻza. Murgʻak novda. Murgʻak barg. v ◆ Muattar hidlarga burkan-gan bahor Murgʻak kurtaklarga lablarin qoʻydi. X. Rasul .

2 Hali suyagi qotmagan, oʻzini tutib olmagan, nimjon (odam va jonivorlar bolasi haqida). ◆ Faqat qoʻzilar, kechagina koʻz ochib, yorugʻ dunyoni koʻrgan murgʻak jonivor-largina bu dahshatdan bexabar edi. Y. Muqi-mov, „Qizilqum pahlavoni“ . ◆ Xirurg Ahror Rah-matillayev dadillik koʻrsatdi: gʻoyat masʼu-liyatli boʻlsa ham, toʻrt oylik murgʻak chaqa-loqni operatsiya qildi. J. Koʻchiyev, „Jonkuyar xirurg“ .

3 koʻchma Hali yetilmagan, endi yuzaga kelgan. ◆ Negadir bir varaq xat ichida ularning murgʻak sevgilariga doir bir ogʻiz ham gap yoʻq edi. Mirmuhsin, „Umid“ . ◆ Sheʼring murgʻak, lekin diling soz, Nafasingda, de-dingiz, oʻt bor. Zulfiya .

Antonimlari

МУРҒАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.