nazr

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

nazr

Etimologiyasi

arab. – tantanali vaʼda; qasamyod; shu asosdagi qurbonlik, nazr-niyoz;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. din. Savob uchun yoki biror muddao bilan xudo yoʻliga atalgan yoki berilgan narsa. ◆ Bir machit hovlisidagi qayragʻoch tagida nazrga qoʻy soʻyilar edi. Ular shu yerda toʻxtashdi. P. Tursun, „Oʻqituvchi.“

2. Azayimxon, domla va shu kabilarga oʻqib, dam solib qoʻyganligi va b. amallari uchun beriladigan haq, mol yoki pul. ◆ Sen ham.. oʻsha hindini topasan va nazrini berib, yaxshilab qaytariq qildirasan. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“ ◆ Nazri naqdona boʻlmasa, koʻnglim ham joyiga tushmaydi, ish ham yurishmaydi, — dedi Hoji xola. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

3. ayn. xayr-sadaqa. ◆ Koʻz ogʻrigʻi uni [devonani] choʻchitmas uchun naridan turib, yonchigʻini kavlay berdi: Sizga.. nazrim bor. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“

4. Savob uchun yoki maʼlum narsa evaziga oʻzini-oʻzi yoki farzandini maʼlum shaxsga, tabarruk joyga bagʻishlash. ◆ Hamma gap shundaki, Yodgor ota Karomat, Adolat otliq ikki qizini birdaniga Nurmatjonning otasi Toshxoʻja eshonga nazr qilgan edi. A. Qaqhor, „Asarlar.“ ◆ Kuni kecha mozorga bir malikai zebo chehra nazr etildi. Shu ojizani ertagayoq haramingizga oʻzim keltirib topshiraman. K. Yashin, „Hamza.“ ◆ Qurbon otaning yigitlik hayoti yakuni shuki, "bu dunyo boʻlmadi, endi oxiratdan ham quruq qolmay", deb oʻzini-oʻzi Saidahmadxon degan eshonga nazr qilgan. A. Qahhor, „Asarlar.“

Antonimlari

НАЗР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

nazr
рел.
1 обет, обещание, данное с богоугодной целью; ◆ nazr atamoq давать обет, обещание;
2 приношение по обету; подношение или плата деньгами или натурой духовному лицу за совершение треб;◆ nazr bermoq приносить (что-л.) по обету; ◆ nazr qilmoq приносить (кого-что-л.) по обету;
3 милостыня, подачка.