nishtar
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]nish-tar
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]NISHTAR Bu ot asli 'gazandaning sanchadigan aʼzosi' maʼnosini anglatadigan tojikcha nesh otining -tar qoʻshimchasi bilan hosil qilingan kiyosiy daraja shakli boʻlib (ТжРС, 538), oʻzbek tiliga ye(e) tovushini i tovushiga almashtirib olingan; 'gazandaning sanchish aʼzosi', 'jarroxdiqsa ishlatiladigan keskir asbob' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 263; OʻTIL, I,
504). Bu ot oʻzbek soʻzlashuv tilida nashtar shaklida ham aytiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
fors. – jarroh pichogʻi;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Jarrohlarning keskir asbobi. ◆ Ibn Sino yechib tashlagan qonli yaktagini kiyib, qoʻlida nishtar bilan yaradorning tepasiga keldi. M. Osim, „Ajdodlarimiz qissasi.“
2 Umuman, oʻtkir va sanchiladigan narsa. ◆ Dushman zaif joydan nishtar uradi. S. Ahmad, „Hukm“ . ◆ Nishtardan achchiq botdi Temirdan boʻlgan javob. Gʻayratiy.
3 ayn. nish 2. ◆ Chayon zaharli nishtarini bir gal oʻrtancha barmogʻining uchiga, ikkinchi marta koʻrsatkich barmogʻiga sanchib oldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi.“
4 koʻchma Oʻtkir, kuchli. ◆ Quyoshning nishtar nuri bahor yomgʻirida oʻsgan oʻtlarni qovjiratib yuborgan. Yo. Shukurov, „Birinchi parvoz.“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]НИШТАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.