oʻrtamoq
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
oʻr-ta-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
OʻRTA- ’kuydir-’. Oʻgʻlining keyingi xati yurak-bagrini oʻ r t a b yu b o r d i. Bu feʼl qadimgi tur-kiy tilda ’yon-’ maʼnosini anglatgan ör- feʼliga -(ü)t qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan otdan —ä qoʻshimchasi bilan yasalgan; dastlab ü unlisi talaffuz qilinmay qoʻygan (Devon, I, 78, DS, 389); oʻzbek tilida ö unlisining yum — shoqlik belgisi yoʻqolgan: (ör- + üt = öroʻt) + ä = örütä-
> örtä- > ortä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1. Oʻt olmoq; yonmoq, yondirmoq. ◆ Uylarimiz oʻrtab yonardi, Issigʻiga isinardi yov.. T. Toʻla. ◆ Xaloyiq.. qizil askarlar xonumonimizni oʻrtab vayron qildi.. N. Safarov, „Koʻrgan-kechirganlarim.“
2. koʻchma Nihoyat darajada qizdirmoq; kuydirmoq. ◆ Quyoshdan oqqan olov seli gavjum shahar koʻchalarini oʻrtaydi. J. Abdullaxonov, „Oriyat.“
3. koʻchma Ruhiy alam-iztirobga solmoq; kuydirmoq. ◆ Yurakni oʻrtamoq. Jonni oʻrtamoq. ◆ Nega indamaysan, yigʻlaysan, Yurak-bagʻrim oʻrtab tigʻlaysan. E. Rahim. ◆ Ostingda yuz alvon oʻynaydi oting, Dushmanni oʻrtaydi shaʼni-shavkating. "Alpomish". ◆ Akromning qulogʻiga karnay-surnay sadosi chalinsa, hech qachon ushalmas orzusi alam boʻlib, vujudini oʻrtaydi. E. Usmonov, „Yolqin.“
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЎРТАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.