oʻtqazmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻt-qaz-moq

Etimologiyasi

OʻTQAZ- q. oʻtqiz-
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Kimsaning oʻtirishi uchun joy bermoq, oʻtirishga koʻmaklashmoq. ◆ Gi-lamga oʻtqazmoq. Divanga oʻtqazmoq. Mashina kabinasiga oʻtqazmoq. v ◆ Zaynab oyogʻi olti, qoʻli yetti holda erini toʻrt qavat koʻrpacha ustiga oʻtqazib, yoniga uchta par-yostiqni uydi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Oʻtqazgani joy topmaslik Nihoyatda yaxshi qabul qilmoq, eʼzozlamoq. ◆ Oftob oyim-ni boʻlsa Oʻzbek oyim oʻtqazgani joy top-mas, quda soʻzi oʻrniga, singlim, deb xitob qilar, oshni ham uning raʼyini soʻramasdan buyurmas edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

2 Joylab qoʻymoq, oʻrnatmoq. ◆ Yoʻlchi tokchada yotgan shamni yoqib, bir piyolani toʻntarib, uning ustiga shamni oʻtqazdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Mulla Burhon oppoq doka sallani qoziqdan ohista oldi, kimxob toʻppiga oʻtqazdi va boshiga qoʻydi. M. Joʻraboyev, „M“ . B. martabasi.

3 Ekmoq (koʻchat, qalamcha haqida).

4 Oʻrinlashtirmoq, joylamoq; qoʻymoq. ◆ Kvartirant oʻtqazmoq.

Boshiga oʻtqazmoq 1) ortiq darajada hurmat qilmoq, eʼzozlamoq; 2) bosh xoʻja-yin qilib qoʻymoq. ◆ Yosh, chiroyli xotinga yoqish, uning koʻnglini koʻtarish uchun, uni hammamizning boshimizga oʻtqazib qoʻyadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Antonimlari

ЎТҚАЗМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻtqazmoq
1 сажать, усаживать; ◆ kursiga oʻtqazmoq сажать настул; ◆ oʻz yoniga oʻtqazmoq сажать рядом с собой; ◆ taxtga oʻtqazmoq сажать на престол; oʻtqazib qoʻymoq 1) посадить; 2) перен. припереть к стенке; oʻtqazgani joy topmadi не знал куда усадить (т. е. очень хорошо принял гостя);
2 сажать, насаждать, производить посадку (растений); ◆ koʻchat oʻtqazmoq высаживать саженцы; ◆ koʻchirib oʻtqazmoq пересаживать (ткань, растение и т. п.);
3 ставить, устанавливать; Yoʻlchi tokchada yotgan shamni yoqib, bir piyolani toʻntarib, uning ustiga shamni oʻtqazdi... (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Юлчи зажёг лежавшую на полке свечу и, опрокинув пиалу, установил свечу на ее донышке;
4 поселять; заселять; пускать (квартирантов); ◆ 

• boshga oʻtqazmoq посадить на голову, позволить сесть на голову.