odat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

o-dat

Etimologiyasi

a .ojU — udum, taomil; oʻrganish; malaka, odatlanish

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻrganish boʻlib qol-gan harakat, qiliq. ◆ Yaxshi odat. Yomon odat. Sening odating menga maʼlum. Bu otning tish-laydigan odati bor. Odat qilmoq. Tarki odat — amri mahol. Maqol . m ◆ Hasanalining ortiqcha berilib oʻylagan kezda soqolini qayirib tishlaydigan bir odati boʻlib, hozir ham soqolini yamlash bilan mashgʻul edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . ◆ \ar qanday yerga soʻramay-netmay kirib boraverish oqsoqolga odat edi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

2 Ota-bobodan qolib kelayotgan va kishi-larga singib ketgan yoki yangidan singib borayotgan rasm-rusum, udum, tartib. ◆ Eski odat. tt Yilni oʻn ikki hayvon nomi bshshn atash odati va 12 yillik davr bilan vaqt hisoblash anʼanasiga Qadimgi Xitoyda asos solingan. "Fan va turmush" . ◆ Ertalab, odat boʻyicha, Nuri toʻr roʻmol yopinib, beshikdagi boladan to keksalarga qadar — hammaga salom qilar ekan. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Hatto shunday bir odat borki, kimdir vafot qilsa, uning tobutini koʻtarish oldi-dan, albatta, koʻpchilik oʻrtasida, mar-humning olgan-bergani bormi, deb soʻraladi. Shukrullo, „Saylanma“ .

Odatdan tashqari Odatdagicha emas, un-dan oʻzgacha; favqulodda. ◆ Saman yoʻrgʻa yoʻlga tushdi, choviga odatdan tashqari bir-ikki qayta kelib tushgan achchiq qamchi zarbidan bir onda koʻzdan gʻoyib boʻlib ketdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Antonimlari

ОДАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

odat
1 обычай; привычка; обыкновение; манера; ◆ eski odatlar старые обычаи; ◆ urf-odat см. ◆ urf; barvaqt turish odati привычка рано вставать; ◆ odatdagi tartibda в обычном порядке; ◆ tarki odat - amri mahol посл. отказ от привычки - невозможная вещь; ◆ odatdan tashqari необычайно, чрезвычайно; ◆ odat boʻlib qolmoq стать обычным, привычным, войти в привычку; ◆ odat qilmoq привыкать, приучаться, приобретать привычку;
2 ист. адат, обычное право (в отличие от шариата - мусульманского права).