ogʻirlashmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]o-gʻir-lash-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Vazni, ogʻirligi osh-moq, ogʻirroq boʻlib qolmoq, ogʻir tortmoq; vazminlashmoq; koʻpayib bormoq. ◆ Yogʻoch boʻkib, ancha ogʻirlashdi. Mashinaning yuki ogʻirlashib ketdi. m ◆ Qordan kichkina yumaloq yasab, dumalata-dumalata, oʻz boʻylaridan baland katta kurra yasaganlar. U juda ogʻirlashgan. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 koʻchma Tobora mashaqqatli boʻlmoq. Bo-tiralining xayoli uning yelkasiga ogʻir yuk boʻlib tushdi va bu yuk kundan-kun ogʻirla-shardi. "Yoshlik".
3 Qiyinlashmoq, murakkablashmoq. ◆ Ish ogʻirlashdi.
4 Ogʻir tortmoq, mushkullashmoq. ◆ Bemor-ning nafas olishi ogʻirlashdi.
5 Moddiy jihatdan nochor holga tushib qolmoq; mashaqqatli, uqubatli boʻlib qol-moq. Ayam oʻlgandan keyin ahvolimiz yana ogʻir-lashdi. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Zamon ogʻirlashib ketganmish, nima qilay, qon yutib oʻtiribman. T. Malik, „Iblis devori“ .
6 Noqulay, qiyin boʻlib qolmoq. ◆ Endi qizining oldiga kirib, uning betiga qarash unga [qutidorga] juda ham ogʻirlashgan edi, chunki bu fojianing bosh omili deb oʻzini tanigan edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
7 Xavfli tus olmoq, xavfli, xatarli boʻlib qolmoq, jiddiylashmoq. ◆ Ahvol borgan sari ogʻirlashdi. Pogodin qoʻshinlari yarim halqa ichida qoldi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ -Boylarning chaqigʻi bilan Yoʻlchining uutu ogʻirlashdi,— dedi Shokir ota. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
8 Kuchaymoq, zoʻraymoq, tuzalishi mahol boʻlib qolmoq. ◆ Bemor kundan-kunga ogʻirlash-yapti. n Fazshtt opaning ahvoli ogʻirla-shib borardi. Rangi sargʻayib, ozib choʻp boʻlib qoldi. M. Hazratqulov, Jurʼat.
9 Oshmoq, kuchaymoq. ◆ Jinoyati ogʻirlash-di. Jazo choralari ogʻirlashdi.
10 koʻchma Gangib qolmoq, oʻzini yomon his etmoq. Kishi dardini anglatolmasa ogʻir-lashadi. A. Qahhor, Sarob. ◆ Qotmadan kelgan Smirnov bu soʻzlarni eshitgach, ogʻirlashib ketganday boʻldi. LLI . Rashidov, Boʻrondan kuchli.
- Boshi (yoki kallasi) ogʻirlashmoq Boshi gangimoq, gʻovlab ketmoq; oʻzini boshqara olmay qolmoq. ◆ Chinni kosa besh-olti bor qoʻldan qoʻlga oʻtgandan keyin, har ikkovining ham boshi xiyla ogʻirlashib, kayf gʻalaba qila boshladi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ . ◆ Yelkasining oftobda kuygan joylari achishar, boshi ogʻirlashib, yostiqdan bosh uzolmasdi. S. Ahmad, „Ufq“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ОҒИРЛАШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
ogʻirlashmoq
1 отяжелеть; прибавлять в весе;
2 затрудняться, становиться более трудным, сложным, тяжёлым;
3 осложняться, ухудшаться (о болезни, о состоянии больного).